Opnieuw een vraag in reactie op de oproep om onderwerpen vorige maand: ‘is er ooit onderzoek gedaan naar hoe het heeft doorgewerkt als kinderen op verzoek zijn gevoed of juist op de klok? Wat voor effect heeft dat op hun eigen hongersignalen of verzadigings-gevoel?’ Dat is opnieuw een interessante vraag, waarop ik niet 1-2-3 een antwoord kon vinden.
Titelfoto: de klokketoren van Volterra in The Twilight Saga: New Moon (2009). Strakke tijdschema’s zijn vaak een belangrijk onderdeel van rituelen. Door bepaalde handelingen op een nauwkeurig bepaalde tijd en op een nauwkeurig bepaald manier uit te voeren wordt het effect verhoogd.
De literatuur die ik kon vinden gingen over het eventuele effect van op schema versus op verzoek voeden op het latere gewicht. Men gaat er in al die onderzoeken gewoon vanuit dat voeden op verzoek inderdaad het eigen honger-verzadigingsmechanisme van het kind intact laat. De onderzoekers concluderen dan meestal dat de positieve effecten van op verzoek voeden te danken zijn aan dat intact blijven van het eigen honger-verzadigingsmechanisme. Het verband tussen voeden op verzoek en dat eigen eigen honger-verzadigingsmechanisme wordt breeduit verondersteld, maar ik kon geen onderzoeken vinden die dat ook daadwerkelijk aantonen. Het is echter ook zonder onderzocht te zijn wel aannemelijk. Kinderen die op verzoek worden gevoed (lees nog even dit voor een definiëring van voeden op verzoek) leren dat op voeden bij een hongergevoel een plezierig gevoel van verzadiging optreedt en ze zullen stoppen met drinken als ze verzadigd zijn. Kinderen de een voeding krijgen aangeboden omdat de klok zegt dat het tijd is, en die een door anderen bepaalde hoeveelheid krijgen aan geboden (inclusief sterke aanmoediging om die hoeveelheid ook helemaal op te drinken) krijgen die associatie niet. Zij leren hun eigen lichaamssignalen negeren en te eten op momenten dat het wordt aangeboden, ongeacht of zij honger hebben of niet, en de aangeboden portie op te maken, ongeacht of zij eerder al verzadigd zijn of mogelijk nog niet verzadigd als het op is.
De meeste onderzoeken (hieronder staan er een paar) concluderen dat borstvoeding op verzoek de beste kansen geeft op een normaal groeipatroon zonder verhoogd overgewicht risico. Op schema voeden en kunstvoeding geven een afwijkend gewichtsverloop en een duidelijk verhoogd risico van overgewicht later. Het laatst hieronder genoemde onderzoek heeft een andere insteek. Het onderzocht de impact van op verzoek versus op schema voeden voor het gevoel van welbevinden van de moeder versus de intellectuele ontwikkeling van het kind. Deze onderzoekers concludeerden dat voeden op schema weliswaar de moeders een beter gevoel van welbevinden gaf, maar dat het voor hun kinderen nadelig werkte op de ontwikkeling van hun intelligentie en latere schoolresultaten. Slimme moeders maken keuzes die voor slimme kinderen zorgen.
Association of breast-feeding and feeding on demand with child weight status up to 4 years – GUBBELS – 2012 – International Journal of Pediatric Obesity – Wiley Online Library. Conclusions. The study showed a short-term protective effect of breast-feeding against overweight development. Possible mechanisms through which breast-feeding may protect against overweight include less unhealthy snacking behavior, but not feeding pattern or child’s eating style.
International Journal of Obesity – Abstract of article: The role of responsive feeding in overweight during infancy and toddlerhood: a systematic review. In conclusion, this review reveals preliminary support for the proposed role of discordant responsiveness in infant/child overweight and at the same time highlights the need for rigorous investigation of responsive feeding interactions in the first years of life.
BMC Pediatrics | Full text | Determinants of rapid weight gain during infancy: baseline results from the NOURISH randomised controlled trial.. Conclusions: This analysis supports the contention that there is an association between formula feeding, feeding to schedule and weight gain in the first months of life. Mechanisms may include the actual content of formula milk (e.g. higher protein intake) or differences in feeding styles, such as feeding to schedule, which increase the risk of overfeeding.
Infant feeding: the effects of scheduled vs. on-demand feeding on mothers’ wellbeing and children’s cognitive development | The European Journal of Public Health. Conclusions: Feeding infants to a schedule is associated with higher levels of maternal wellbeing, but with poorer cognitive and academic outcomes for children.