Geplaatst op 3 Reacties

Protocol veilig slapen

Veilig slapen protocol

Het delen van het bed tussen ouders en kinderen wordt algemeen sterk afgeraden. Toch delen ouders en kinderen overal ter wereld het bed en met name in culturen waar dat van oudsher de norm is, zijn de wiegendoodcijfers niet hoger dan in Westerse landen. In die culturen zijn de bedden wel anders dan hier en zijn alle omstandigheden zo dat risico’s worden verminderd. In het westen ijveren James McKenna en Helen Ball al decennia lang voor veilige slaapgewoonten die borstvoeding geven bevorderen. Borstvoeding op zich is al risico verlagend voor wiegendood en hoe meer borstvoeding, hoe veiliger het kind. Samen met andere experts in het veld hebben deze twee nu een protocol opgesteld voor veilig slapen. Het is een protocol van The Academy of Breastfeeding Medicine, een zeer gerenommeerd instituut van artsen voor artsen over de menselijke lactatie en de begeleiding bij borstvoeding.

Peter S. Blair, Helen L. Ball, James J. McKenna, Lori Feldman-Winter, Kathleen A. Marinelli, Melissa C. Bartick, the Academy of Breastfeeding Medicine, Michal Young, Larry Noble, Sarah Calhoun, Megan Elliott-Rudder, Laura Rachael Kair, Susan Lappin, Ilse Larson, Ruth A. Lawrence, Yvonne Lefort, NicoleXy Marshall, Katrina Mitchell, Catherine Murak, Eliza Myers, Sarah Reece-Stremtan, Casey Rosen-Carole, Susan Rothenberg, Tricia Schmidt, Tomoko Seo, Natasha Sriraman, Elizabeth K. Stehel, Adora Wonodi, and Nancy Wight: Bedsharing and Breastfeeding: The Academy of Breastfeeding Medicine Protocol #6, Revision 2019
Titelafbeelding: © Baby Sleep Information Source, licensed for use under Creative Commons, 2016.

 

Het protocol begint met een lijst van risico gedrag en vervolgens de samenvatting en aanbevelingen voor veilig slapen. Daarna volgt een gedegen en uitgebreide uitleg van de bevindingen, aanbevelingen en onderzoeken. Uiteraard is er een indrukwekkende lijst met literatuurverwijzingen. Ik begin met het overnemen met de lijst van risico’s.
Dit zijn factoren die het risico van wiegendood en slaapongelukken vergroten, apart of in combinatie met samen slapen.

  • Samen met baby slapen op een bank
  • Samen met baby slapen door een volwassene die onder invloed is van alcohol, medicijnen of drugs
  • Samen met baby slapen door een rokende volwassene
  • Op de buik slapen, waar en met wie ook
  • Nooit beginnen aan borstvoeding
  • Samen met baby slapen in een (leun)stoel
  • Slapen op een zacht bed
  • Te vroeg of met te laag lichaamsgewicht geboren

Alle ouders moeten voorlichting krijgen over veilige slaaparrangementen

Het protocol omvat ook een deugdelijke lijst met duidelijke boodschappen die met ouders moeten worden gecommuniceerd. Merk op dat er niet een enkel paraplu statement wordt afgegeven, zoals ”slaap nooit met je baby in 1 bed”, maar concrete aanwijzingen.
In volgorde van belangrijkheid

  1. Slaap nooit met een baby op een bank, in een leunstoel of een niet-stabiel oppervlak, inclusief kussens
  2. Leg kinderen om te slapen niet in de buurt van volwassenen die onder invloed zijn van alcohol, bewustzijn veranderende medicijnen of drugs
  3. Leg kinderen op hun rug om te slapen
  4. Leg kinderen om te slapen ver vandaan van tweedehands rook en van personen die roken en van personen en voorwerpen die ruiken naar rook (derdehands rook); dit zal niet mogelijk zijn in gevallen waarin het de moeder is die rookt
  5. Het bed moet niet tegen muren of ander meubilair staan om te voorkomen dat het kind bekneld raakt tussen het bed en de muur of ander meubilair
  6. Het bed-oppervlak moet stevig zijn, net als in een wieg of ledikant, zonder dikke of zachte bedekking zoals dekbedden, kussens of andere objecten die per ongeluk op het hoofd kunnen komen en verstikking veroorzaken
  7. Het kind moet niet alleen gelaten worden in een groot bed
  8. Het aannemen van de beschermende slaaphouding (”C-houding”, ”Knuffelkrul”, titel afbeelding) met het hoofd van het kind bij de borst van de volwassene, de armen en benen om het kind heen gelegd, kind op de rug en weg van het kussen, dit is de optimaal veilige slaappositie
  9. Er is onvoldoende bewijs om aanbevelingen te doen over het aantal bed-delers of de positie van het kind ten opzichte van beide ouders in afwezigheid van risico verhogende factoren.

Andere lijstjes gaan over hoe op een niet veroordelende manier te communiceren met ouders die samen slapen (willen) toepassen, maar die met risico verhogende factoren zitten. Ook over manieren om ouders te helpen hun risico gehalte te verminderen door voorlichting over en begeleiding bij borstvoeding en stoppen met roken bijvoorbeeld. Een kort, maar heel belangrijk lijstje gaat over overheidsmaatregelen:

  1. Verhoog prijzen voor tabaksproducten, een aanpak die in Europa al heeft geleid tot een duidelijke daling van kindersterfte
  2. Het beëindigen van etnische verschillen in het gezondheidszorgsysteem dat in bepaalde bevolkingsgroepen leidt tot verlaagde borstvoedingscijfers en slechtere maternale en kinderlijke gezondheid
  3. Het bevorderen van fondsen voor onderzoek naar risicofactoren voor slaapgerelateerde kindersterfte

Ook het begrip ”Borstslapen”, oorspronkelijk geïntroduceerd door McKenna wordt geherintroduceerd. There is no such thing as infant sleep, there is no such thing as breastfeeding, there is only breastsleeping – McKenna – Acta Paediatrica – Wiley Online Library Borstvoeding en samen slapen zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden en vormen aldus McKenna de basis, het fundament van de menselijke ontwikkeling als geheel en van elk kind afzonderlijk. Borstslapen is het combineren van slapen en borstvoeding geven. De mensenbaby heeft heel vaak borstvoeding nodig, een minimum van 8-12 keer per etmaal, en daarvoor is doorgaande dichte moeder-kind nabijheid van doorslaggevend belang. Als moeders en kinderen het bed delen neemt het aantal voedingen per nacht toe, krijgt het kind dus veel meer moedermelk binnen dan wanneer ze apart slapen. Maar in tegenstelling tot moeders en kinderen die apart slapen en dus minder vaak voeden in de nacht, slapen moeders en kinderen beter als ze het bed delen. Moeder ligt in de beschermende houding en haar kind ligt op de rug en draait op de zij om te voeden en weer terug op de rug als hij klaar is. Na de eerste oefenperiode merken moeders het vaak niet bewust als hun kind aan de borst gaat en in de ochtend weten ze niet precies hoe vaak of hoe lang hun kind bij ze dronk. Voor het kind lijkt dit slaap- en borstdrink arrangement (borstslapen) een gunstige invloed te hebben op het latere vermogen om met stress om te gaan.

Goede voorlichting over veilig samen slapen is heel belangrijk om de risico’s te verkleinen. Een belangrijk aspect is dat samen slapen als regel veiliger is dan in wanhoop uiteindelijk dan maar samen te slapen. dit laatste kan een gevolg zijn van sterke anti-samenslaap-campagnes. Dit verhoogt het risico omdat niet alle omstandigheden van te voren bedacht en dus veilig zijn en omdat de ouders oververmoeid zijn, wat een risicofactor op zich is.

Het protocol besluit met aanbevelingen voor verder onderzoek. Dit onderzoek moet zich dan richten op dieper gaand onderzoek naar risicofactoren, naar hoe kinderen die geen borstvoeding krijgen het veiligst kunnen slapen, enzovoorts.

McKenna  schreef het door collega Marianne Vanderveen vertaalde boek Slapen met je baby, over het waarom en hoe van gedeelde moeder-kind slaap. Bestel het via deze link om eurolac Lactatiekunde te steunen.

3 gedachten over “Protocol veilig slapen

  1. Bestaat er ook literatuur over het slapen met twee baby’s, als in: een tweeling? Met 1 baby lukt vrij goed, maar zijn de gevaren met 2 baby’s mogelijk groter? Zijn hier tips voor te vinden?

    1. Dat weet ik eigenlijk niet. Je zou eens lid kunnen worden van de groep elvellekoop@hotmail.com op facebook [https://www.facebook.com/groups/samenslapen] en daar vragen

  2. […] Een mensenkind komt ter wereld met een blauwdruk waarin duidelijk is vastgelegd wat zijn verwachtingen van zijn leven zijn. En die verwachtingen houden in om altijd bij een mens te zijn, heel vaak en beetje te eten en heel vaak een beetje te slapen. Mensenmoeders over de hele wereld en door de hele geschiedenis sliepen en slapen nacht na nacht samen met hun kind en voeden het -tig keer per nacht. Onderzoek heeft aangetoond dat borstvoeding geven en samen slapen zorgen voor gemiddeld meer minuten slaap per nacht en een betere kwaliteit van slaap voor de moeder. Uiteraard moet dit slapen wel aan bepaalde veiligheidseisen voldoen, die eisen lees je hier en hier. […]

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.