Geplaatst op 12 Reacties

Prikkelend

prikkelend

Buikpijn wordt vaak als een vaststaand gegeven voor zuigelingen gezien. Het beeld is dat baby’s als ze niet eten, slapen of hun luier vullen huilen en buikpijn hebben. Het heet dan geen buikpijn, maar, afhankelijk van waar de baby woont, krampjes of kolieken. Krampjes vind ik persoonlijk een heel vervelende benaming. Het suggereert dat een kind wel buikpijn heeft, maar dat het toch niet zo erg is. Zo’n vergoelijkend verkleinwoordje. Het kleineert en maakt het niet meer nodig er verder op in te gaan. Koliek vind ik dan persoonlijk weer een te zwaar woord. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de vraag of het wel buikpijn is, die onrust en dat huilen van de baby. En al helemaal niet over oorzaken. Al met al een prikkelend onderwerp.

prikkelend

Allereerst wil ik eens de stelling ”Alle baby’s hebben in de eerste weken of maanden darmkrampen. Dat hoort erbij, want de darmen zijn nog onrijp.” eens onder de loep nemen. Biologisch gezien is het uiterst onwaarschijnlijk dat het normaal zou zijn dat de meerderheid van alle kinderen in de eerste levensmaanden buikpijn zou hebben. Kan iemand mij één zoogdier noemen waarvan men het normaal vindt als de jongen allemaal in de eerste levensfase jammerend en gillend door het leven gaan? Ik ken er in elk geval geen. Het is ook onlogisch om een jong geboren te laten worden met nog niet werkende vitale organen. Die darmpjes zijn jong en nog niet zo ver ontwikkeld als die van een volwassene, maar perfect voor het verteren van soort-specifieke melk, die op soort-specifieke manier binnenkomt. De eerste paar dagen na de geboorte zijn een transitieperiode voor alle organen en systemen, waaronder de spijsvertering. Voor de geboorte waren maag en darmen passief. Het kindje slikte wel vruchtwater door en dat passeerde wel de maag en darm, maar daar werd er nog niets mee gedaan en de restanten ervan werden opgeslagen in het uiteinde van de darm, in de vorm van meconium.
Na de geboorte moeten de darmen overgaan van niets doen naar verteren en daarvoor is ook speciaal een overgangsregeling getroffen in de vorm van speciaal voedsel: colostrum. Dit is zeer geconcentreerd, komt in minimale hoeveelheden en veegt de darm voor het eerste gebruik schoon van het erin opgehoopte afval. Het beschermt de darmwand en maakt de eerste flora aan die voor het verteren gaat zorgen. Daarna wordt de melk dunner en komt in wat grotere hoeveelheden, maar het blijft de bedoelingen dat de voedingen klein en frequent zijn. Voor de mensenbaby is elk uur fysiologischer dan elke drie uur. Verder is het van belang stress zo veel mogelijk te reduceren (onder andere door voortdurende dichte nabijheid met een ander mens, bij voorkeur de moeder of de tweede hechtingsfiguur) en door een lichaamshouding die voornamelijk verticaal is of voorover liggend (op de buik dus, maar met het hoofd ietsjes hoger dan de heupen).

Een onbenoemde klant (gespeeld door Ian Brown) in The Leaky Coldron (De Lekke Ketel) leest een boek van Professor Stephen W. Hawkin over de geschiedenis van de kennis van tijd en ruimte.

Er is dus in het ontwerp niets dat de stelling dat krampjes normaal zouden zijn rechtvaardigt. Hierover schreef ik ook al in Lek (hieronder). Maar waarom huilen sommige baby’s dan toch zo vaak, zijn ze vaak zo onrustig en vertonen ze duidelijke tekenen van buikpijn? In de blogs Scheet en Borstvoeding gist (beide ook hieronder) schreef ik al over de startende darmfunctie van de zuigeling. Daar passeerden ook al wat mogelijke oorzaken, gevolgen en oplossingen de revue. Voeding van de moeder wordt vaak als oorzaak genoemd. Allerlei voedingsmiddelen en dranken komen voorbij, de lijsten met wat moeders niet mogen eten of drinken op straffe van krampjes is schier eindeloos. Het is een wonder dat moeders nog iets kunnen vinden dat ze straffeloos kunnen eten. Ook dit is weer onlogisch, biologisch gezien. Zou het werkelijk de bedoeling zijn dat een moeder, die verantwoordelijk is voor het overleven van haar kind daarvoor zulke opofferingen moet doen? Nee, evolutionair gezien is het het veel voordeliger als het maken van nageslacht en het ervoor zorgen dat dat nageslacht zelfstandig verder kan leven plezierige bezigheden zijn.

Er is echter een maar, want, mits of tenzij aan te voeren. De moeder moet zelf in het verheugende bezit van een gezonde darm zijn. Een moeder met een gezonde, integere, niet overmatig doorlatende darm, zal vrijwel geen irriterende stoffen doorlaten waardoor haar kind darmproblemen kan krijgen. Uitzonderingen zijn stoffen met een relatief klein moleculair gewicht, zoals sommige medicijnen, alcohol, cafeïne, geur-, kleur- en smaakstoffen. Maar verder zijn er geen voedingsmiddelen of dranken die speciaal geweerd moeten worden. Zelfs niet die dingen die de maag of darmen van de moeder met hun bruisen prikkelen, zoals koolzuurhoudende dranken, prikwater of bruisend water. Die prik wordt namelijk veroorzaakt door koolzuurgas. Dit gas zou, om ook bij de baby prikkeling te veroorzaken in onveranderde staat in het bloed van de moeder terecht moeten komen. Ik kan u verzekeren, mijn lieve lezer, dat u een kermisattractie voor medisch specialisten zou worden met uw bruisende bloed.
Dan blijven er natuurlijk de onrustige kindjes, die ondanks ecologische zorg en borstvoeding toch huilen en buikpijn lijken te hebben. Daarvoor zou ook eens naar andere dingen gekeken kunnen worden, zoals als stress en onrust in het gezin, ondanks vaak voeden toch niet goed gevoed zijn (aanleggen, anatomische variaties, etc. Er zijn meer factoren in het leven van een zuigeling naast de voeding die zijn gedrag en welbevinden kunnen beïnvloeden.
PS. Er is wel een kleine periode van enkele dagen in de eerste weken van het babyleven waarin wat buikpijn min of meer normaal is. Lees er alles over bij De Groene Vrouw.

Lek

Voortbordurend op het vorige thema over darmperikelen, wil ik het nu eens hebben over de lekke darm. Darmen zijn zeer ingewikkelde organen, die voedsel moeten vervoeren en ondertussen verteren en vervolgens sommige bestanddelen in veranderde vorm afvoeren naar de uitgang of overdragen aan de bloedbaan voor verder vervoer naar de uiteindelijke bestemming in het lichaam. De darm moet aan de ene kant een soort waterdichte kookketel zijn, maar aan de andere kant ook in een zekere mate doorlatend voor verteringsstoffen die erin moeten en voor afgebroken voedingsstoffen die eruit moeten. Een soort magische Leaky Coldron dus, zou je kunnen zeggen.
De darmen van een pasgeboren baby zijn veel doorlatender dan van een volwassen mens. Neonatale intestinale permeabiliteit heet dat. Wellicht is dat een van de dingen waardoor sommige mensen stellen dat de baby met onrijpe darmen wordt geboren. Alsof het eigenlijk een vergissing is dat die darmen nog wat meer doorlaten dan dat ze later zullen doen. Ik ben zelf eerder geneigd te denken dat er wel een reden voor zal zijn als alle kinderen met dergelijke leaky cauldrons geboren worden. Misschien is het wel ergens voor nodig, alleen hebben wij nog niet ontdekt waarvoor. Wat we wel weten is dat die doorlaatbaarheid relatief snel wordt gedicht door colostrum en moedermelk. Dan moeten colostrum en moedermelk wel ongestoord hun werk kunnen doen. Dat wil dus zeggen dat in de kwetsbare periode er geen andere dingen in die darmen moeten komen dan colostrum en moedermelk. Dan blijven die darmen goed beschermd.
Volwassenen kunnen ook een lekkende darm hebben. Ontstekingsprocessen, bijvoorbeeld door onvolledige vertering of door allergieën of schimmelovergroei. Al deze dingen kunnen bekleding in de darmen ziek en stuk maken. Waar deze binnenbekleding van de darm stuk gaat komt een klein gaatje. Door dergelijke gaatjes kunnen voedseldeeltjes de darm uit- en het bloed ingaan die daarvoor eigenlijk te groot zijn, zoals hele of onvolledig afgebroken eiwitten. Bij voedende moeders kunnen deze eiwitten onveranderd in de moedermelk terecht komen. Als die melk, met bijvoorbeeld koemelkeiwitten erin, dan in de baby darm terecht komen, kan het daar problemen gaan veroorzaken. Er kunnen zelfs gaten vallen in de darmbescherming van het kind.
Het met rust laten van de darmen van de baby kan dus ook betekenen dat een moeder zelf moet zorgen voor een niet lekkende darm. Een toverstokje is daarvoor niet nodig. Verandering van leef- en eetgewoonten wel.

Scheet

Een antiek distelleer apparaat: een apparaat om gasvormige substanties te vangen en af te voeren.

De importeur van een van de producten in mijn winkel stuurde mij de aankondiging van een nieuw product waarvan hij dacht dat ik er mogelijk in geïnteresseerd was. Het was net als dat andere ding iets voor baby’s die ergens last van hebben. Dat wat ik al verkoop is voor baby’s die last hebben van snot in de neus. Iedereen die wel eens een verkouden baby heeft proberen te voeden weet wat een ellende dat is. Het dingetje dat ik daarvoor verkoop is bedoeld om dat overtollige snot op een zachte manier uit baby’s neusje te zuigen, zodat hij even comfortabel kan drinken. [noot: inmiddels verkoop ik dit niet meer] Het nieuwe apparaatje was bedoeld voor last aan het andere uiteinde, namelijk een schetenhulp. Natuurlijk heet het ding niet zo, want baby’s laten geen scheten. Dat is gelijk het probleem, want als ze de opgehoopte lucht in de darmen makkelijker kwijt konden hadden ze er geen buikpijn van. Nu ben ik ervaringsdeskundig wat betreft overtollige lucht ergens in het spijsverteringssysteem en de last die dat geven kan als je het niet kwijt kan. Aan den lijve ondervonden, been there, done that. En zo. Maar om nu een apparaatje te gaan gebruiken om de lucht uit de darm van de baby naar buiten te loodsen gaat mij toch te ver.
Het idee is dat een klein, dun pijpje in de anus wordt gebracht, waardoor de lucht kan worden afgevoerd. Ik houd daar niet van om dingen in openingen te stoppen die daarvoor niet bedoeld zijn. Nu zijn we net af van de gewoonte om de stoelgang te stimuleren door een kind te temperaturen, doen we zelfs het temperaturen over het algemeen niet meer rectaal, en komt iemand met iets anders. Nog afgezien van het feit dat ik vind dat het de lichamelijke integriteit van de baby aantast als je dingen in zijn lijf duwt die daar niet horen (tenzij op strikte en dringende medische indicatie), ben ik bang dat het makkelijk fout kan gaan en beschadigingen veroorzaken. Het onderste uiteinde van het spijsverteringskanaal is uitsluitend bedoeld als uitgang. De klapdeuren werken niet echt goed de andere kant op, zeg maar. Wanneer er toch pogingen worden ondernomen het als ingang te gebruiken gebeuren er makkelijk ongelukken.
Liever niet dus, zo’n apparaatje. Maar wat dan als baby last van lucht heeft? In de eerste plaats is er de preventie natuurlijk. Voorkomen is altijd beter dan genezen en wat niet kapot gaat hoeft ook niet gemaakt te worden. Hoe komt een baby eigenlijk aan dat opgehoopte gas in zijn darmen? Veel mensen, leken en zorgverleners, gaan ervan uit dat het voornamelijk komt door de onrijpheid van de darmen. Ik heb dat altijd een vreemde theorie gevonden. Hoe logisch is het dat kinderen standaard worden geboren met organen die het nog niet doen, maar wel nodig zijn? Een ongeboren kind heeft nog geen spijsvertering nodig, want hij krijgt enkel intraveneuze voeding. Zijn spijsvertering hoeft het dus nog niet te doen en mag nog onrijp zijn. Na zijn geboorte moet hij wel spijs verteren en dus moet dat systeem werken, in elk geval voldoende rijp zijn om de specifiek spijs die hij te verteren heeft aan te kunnen. Een te vroeg geboren kind heeft dus mogelijk wel een onrijpe darmfunctie en onrijpe andere functies, want die zou nog niet geboren moeten zijn en dus die functies nog niet nodig moeten hebben.
Die op tijd geboren baby wordt niet geboren met een onrijpe darmfunctie, maar met een startende darmfunctie die voldoende rijp is voor het verteren van de voeding waarvan het kind op dat moment afhankelijk is. De eerste paar dagen zijn bedoeld om de boel op te starten en de voeding en de hoeveelheid die hij dan krijgt zijn daarop aangepast. Kleine beetjes dik colostrum, dat extreem licht verteerbaar is. Het colostrum biedt een beetje voedsel, maar is vooral een primer voor de darmen. Het zorgt voor het eerste laagje bescherming tegen de binnenwanden en vormt samen met de bacteriën van de moeder dij hij tijdens de geboorte binnenkreeg (toen hij met zijn gezicht langs haar perineum wreef, ja inderdaad, daar precies naast de uitgangsroute van haar darmen) de basis van de darmflora. Samen zorgt dat voor het opstarten van de darmfunctie. Omdat het als het ware een startende fabriek is beginnen ze met 1 productielijn operationeel te maken: die voor het verwerken van moedermelk. Colostrum is daar in een dag of drie mee klaar en dan is de darm er in principe helemaal klaar voor.
Zo lang nu dat colostrum niet wordt vervuild met andere vloeistoffen (water, suikerwater, kunstvoeding, vitamine druppels) en zolang die eerste en voorlopig enige productielijn niet wordt overbelast door te grote hoeveelheden tegelijk, of door het herhaaldelijk stilleggen en dan overladen, of door er verkeerde voeding op aan te bieden, zal die darmfunctie naar alle waarschijnlijkheid prima werken en zal er maar weinig of geen overtollig gas worden gevormd. Geen opgehoopte scheten in de darm en dus geen werk voor de machinale schetenlater. Mocht er onverhoopt toch eens wat gasophoping optreden, dan is een bijstelling van de aanvoer vaak al voldoende. Soms is een lekker warme buikjesmassage nodig, een andere houding of meer gedragen worden. Dan zullen de meeste scheetjes er van zelf uitkomen.

Borstvoeding gist

De familie Shrek: ‘’Beter Buiten dan Binnen’’, aldus Shrek als hij darmgas loslaat of zijn kinderen boeren.

Borstvoeding bruist en bruisen kan ook een gevolg zijn van gisten. Het bruisende schuim van bier en sprankelende wijn is het gevolg van het vergisten van suikers, waarbij alcohol en koolzuur vrijkomt. Wanneer tijdens het gistingsproces zuurstof bij het gistende mengsel komt, komt er bij het vergisten van de suikers azijnzuur, melkzuur of methanol vrij. Maar ook dat bruist door het gisten. In melk zit suiker, in mensenmelk zit zelfs veel suiker. Dat kan dus ook vergisten. Hoewel ook een manier van verteren is vergisting eigenlijk een vergissing als het op het verwerken van moedermelk in de darm aankomt. Het is de bedoeling dat melk zonder bruisende, borrelende bubbels wordt verteerd; dat is namelijk veel aangenamer voor de jonge darmpjes en hun eigenaar.
De darm is gevuld met legers van bacteriën en gisten die werken aan de vertering van het voedsel. Ze breken grotere voedseldelen in kleinere en zetten onopneembare bestanddelen om in opneembare bestanddelen. Daarnaast worden er in de darm ook specifieke verterende eiwitten, enzymen, gemaakt die speciaal zijn afgestemd op de verschillende hoofdbestanddelen van melk. Moedermelk bevat ook al van die enzymen, bijvoorbeeld lipase, dat zich  richt op het verteren van lipiden ofwel vetten. Lactase is het enzym dat lactose ofwel melksuiker afbreekt. Dit zit niet in de melk, maar wordt in de darm van de baby gemaakt in hoeveelheden die voldoende zijn voor de verwachte hoeveelheid lactose. Lipase in de melk en lactase in de darm zijn in evenwicht met elkaar en afgestemd op de gemiddelde hoeveelheden melkvet en melksuiker die met de voeding binnenkomen. De voedselmassa verteert dan netjes binnen de daarvoor geldende tijd, niet te snel en niet te langzaam, en de darmpassage verloopt vlot en soepel.
Wanneer de verhouding tussen vetten en suikers verschuift, vooral als dat in de richting van een overdaad aan suikers en minder tot geen vet is, dan is de voorziene aanvoer van lactase ontoereikend en blijft er vooralsnog te veel suiker in de darminhoud waar nog niets mee gebeurt. Die suikers zitten in een overvolle wachtkamer. De gisten in de darmflora liggen altijd op de loer naar beschikbaar voedsel. Suikers in de wachtkamer zijn uitstekend voedsel voor gisten. Voor gisten is het feest als de wachtkamer vol met suikers is. Een bruisend feest, mag je wel zeggen. Als de vertering van lactose door lactase vergeleken kan worden met een nauwkeurig en scherp snijdend koksmes, dan is vertering door gisten een milkshakemachine. Dat borrelend bruisende feest van de gisten is een regelrechte krampramp voor de baby. Behalve bubbels in de buik leidt dat vergisten ook vaak tot de gewelddadige lancering van overvloedige, stinkende, schuimende en vreemd gekleurde bagger in de luier, soms tot ver buiten de luier.
Borstvoeding bij mensen is bedoeld om in frequente kleine hoeveelheden genoten te worden. De verhouding tussen met name suikers en vetten is dan ideaal, omdat de borsten leger blijven en daardoor vettere melk bevatten. De hoeveelheid lactose is redelijk stabiel, want dat is noodzakelijk voor het onderhoud en de ontwikkeling van de hersenen. Wanneer voedingen aan de borst groter worden (door een over-enthousiaste melkaanmaak of doordat de voedingen verder uit elkaar liggen) bevat de melk minder vet en in verhouding (maar ook absoluut door het grotere volume) meer tot veel meer suiker. Sommige baby’s gaan door die grote hoeveelheden melk spugen. De maag houdt ook niet van overvulling en kiepert het teveel zonder pardon retour afzender. Maar kindjes met een dappere maag nemen het wel op en transporteren die suikerrijke melk naar de darm. Daar beginnen dan het gistfeest en de darmkrampramp.

 

12 gedachten over “Prikkelend

  1. […] Verzamelde blogs over buikpijn en geborrel […]

  2. Vind je, dat als de moeder last heeft van een lekkende darm, zij geen borstvoeding zou moeten geven?

    1. Nee, dat vind ik niet. Ik vind wel dat zij moet proberen haar darmgezondheid te herstellen, voor zichzelf (kind heeft een gezonde moeder nodig!) en voor haar kind.

  3. Heeft mijn suikerinname invloed op het suikergehalte in mijn melk? Maw dien ik zoveel mogelijk suiker te schrappen? Of kan ik beter een beetje melk afkolven alvorens ik mijn zoon aanleg zodat hij eerder aan de vette melk toekomt. Mijn zoon is zes weken en heeft sinds week 1 kramp tijdens en na elke voeding met veel winden. Hij raakt de lucht dus wel kwijt maar evengoed heeft hij er laat van en is onrustig aan de borst.

    1. Nee, jouw suikerinname heeft geen invloed op de hoeveelheid suiker in je melk. De manier van voeden wel: hoe voller de borst zoeter (relatief|) de melk. Hoe leger de borst wordt, hoe meer vet er in de melk zit en dus is de die melk relatief minder zoet. Afkolven voor het aanleggen vergroot op den duur het probleem omdat er steeds meer melk wordt gemaakt.
      De problemen die je beschrijft kunnen soms ook passen bij en voedsel allergie.

      1. Bedankt voor uw reactie.

  4. […] Vaker dan één keer per etmaal poepen is, zeker voor zuigelingen, geen groot probleem, veel minder groot dan minder vaak poepen en dagen overslaan. Overvloedige ontlasting kan een teken zijn van veel melk, maar kan ook normaal zijn. Spuitluiers waarbij je het idee hebt dat je je kind enkel nog aan de schoudernaadjes kunt optillen en in bad laten zakken  zijn geen uitzondering. Het verschijnsel kan normaal zijn voor dit kind of er kan een oorzaak als een te enthousiaste melkproductie achter zitten, waardoor er een relatief te kort is aan vet ten opzichte van de overvloedige hoeveelheden suiker. De darminhoud heeft dan te weinig tijd om te worden verteerd en komt gistend en borrelend naar buiten gespoten. Lees over bruisen en spuiten hier verder. […]

  5. Hallo, mijn kindje wordt eind volge week 4 maanden. Zij heeft al van haar 1-2 maanden last aan haar darmen. We hebben lactose vermeden maar dat maakte geen verschil, meer en minder voeden ook niet. Wel heb ik een hele goede productie en heb ik een prikkelbare darm. Volgens mijn gevoel is dat de oorzaak. Ik vermijd wat mij spasmen kan bezorgen maar dat is misschien niet voldoende?
    Mijn kindje heeft vooral veel last van winderigheid in de vroege ochtend in haar slaap.

    1. Dit is geen plaats voor consulten. Je kunt via de eurolac webwinkel een emailconsult boeken

  6. Heel interessant artikel, geeft me goede moed om door te zetten. De osteopaat heeft schimmel op onze darmen vastgesteld, onmiddellijk mijn voeding aangepast en zie al verbetering na 24u.

  7. […] mooi darmmicrobioom”) krijgen, waardoor zij weinig kans hebben om te gaan lijden aan een lekkende darm, infecties en ontstekingsreacties, dat zij hierdoor en door de zelfregulerende werking van aan de […]

  8. Wauw wat interessant om te lezen! Mijn baby van 7-8 weken heeft totaal geen “krampjes” en dat vond ik erg bijzonder. Ze onwijs ontspannen! Mijn andere dochters hadden veel meer onrust en krampjes. De verschillen: ik leef gezonder en heb weinig stress en deze baby heeft geen druppel kunstvoeding gehad…

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.