Onderzoeken wijzen uit dat je een vaderende vader wordt door het gewoon te doen. Het hieronder gerefereerde artikel doet verslag van een onderzoek door Kuo et. al. naar de hormoonbalans van vaders die hun kind vasthouden na de geboorte en hun vaderende gedrag een paar maanden later.
Titelfoto: vader en zoon, beide vaderende vaders
Vaders die hun kind huid op huid hebben na de geboorte (in het onderzoek nadat moeder en kind hun deel huid op huid en de eerste borstvoeding hadden gehad) gaven verschuivingen in hun hormonale balans te zien. In dit onderzoek werd met name gekeken naar cortisol (stress hormoon) en testosteron (mannelijk hormoon, vaak gezien als ”het macho-hormoon”) en vaderlijk gedag na 2-4 maanden. De daling van die cortisol en testosteron spiegels tijdens het vasthouden van hun kind was gelinkt aan hun verzorgende gedrag en het spelen met hun kind na 2-4 maanden.
Shorey et. al. deden grondig literatuuronderzoek en beoordeelden daarvoor 12 onderzoeken waarin de effecten van vroeg huidcontact tussen vader en pasgeboren kind werden onderzocht bij zowel de vader als het kind. De vitale functies van het kind reageerden positief op de vaderlijke aanraking en de uitkomsten bij de vaders lieten positieve effecten zien op het gebied van het ervaren van de ouderlijke rol, interactief vaderlijk gedrag en de stress en angst gerelateerde gevoelens bij de vader. In hun conclusie en aanbevelingen stellen zij dat huidcontact bij de vader profijtelijk is voor zowel vader als kind en dat deze praktijk moet worden aanbevolen, met name wanneer de moeder door omstandigheden dit niet kan doen.
Deze onderzoeken trokken speciaal nu mijn aandacht omdat in mijn professionele omgeving op verschillende plaatsen en in verschillende omstandigheden werd gesproken over twee-vader-gezinnen. Of ik dacht dat dat überhaupt mogelijk of zelfs wenselijk was? En elders hoe dat dan moet, al die mannelijkheid in zo’n vrouwelijke bezigheid? En nog zo een en ander aan bedenkingen. Nu heb ik nooit twijfels gehad over de mogelijkheid voor vaders om te vaderen. Vaderende vaders zijn voor mij een vanzelfsprekendheid, in welke gezinssamenstelling ook. Het is fijn dat dan bevestigd te zien in meerdere onderzoeken. Dat die overdadige mannelijkheid geen beletsel is, maar dat vaders er gewoon mee moeten beginnen. Hun lichaam zal dan gewoon doen wat er gedaan moet worden.
Maar, zal de kritische lezer wellicht opmerken, wat dan met de borstvoeding? Daar moet jij als borstvoeding promotor toch wel iets van denken? Nou, dat klopt, daar denk ik van alles over. Vooral dat gender en chromosomen geen belemmering zijn voor het voeden en koesteren van een kind aan de borst of bij de borst. Kijk, puur biologisch gezien heb je de meeste kans op de beste uitkomsten als het lichaam dat een kind droeg en baarde het ook voedt. Daar is het hele systeem op ingesteld; in een eonen-lange evolutie is het aangepast een verfijnd. Maar desondanks werkt het hele zooggebeuren ook niet altijd bij degene die het kind droeg en baarde, en vaak wel bij een andere persoon, mogelijk een die nooit droeg noch baarde. En in dat laatste geval hoeft die persoon niet een bepaalde chromosonen combinatie te hebben.
Pardon? zult u wellicht uitroepen? Ja, dat klopt ook personen met een XY combinatie hebben klierweefsel in aanleg met de potentie om tot volle wasdom te komen. En weet je? Dat tot wasdom komen gebeurt het beste als er heel veel lichamelijk contact is, met veel huidcontact. En stimulering van de tepel. Vroegere onderzoeken lieten namelijk ook al zien dat mannen die een kind aan de borst nemen een verhoogde prolactine afscheiding krijgen en kunnen lacteren. Dat duurt natuurlijk even en in de tussentijd heeft een kind wel eten nodig. Dat is liefst menselijke melk, ook donormelk geheten en komt, indien enigszins mogelijk, van de biologische moeder. Dat is niet ongewoon. De draagmoeder van een wensbaby voor een twee-mannen-gezin kolft voor het kind dat zij droeg en baarde en de vaders geven die melk aan hun baby. Het aan de borst voeden is iets dat minder vaak gebeurt, meestal gebruiken de vaders een fles. Maar aan de borst kan zeker wel. Dat verhoogt de effectiviteit van ander huidcontact en het creëert omstandigheden waarin paternale lactatie mogelijk wordt. Vaderende vader, tot en met het voeden. Het mooiste van dit hele verhaal blijf ik toch die hormonale aanpassing vinden, die volledig automatische hormonale aanpassing die van mannen vaderende vaders maakt.
En voor nu iedereen begint te roepen dat van die muts van Eurolac alle adoptief vaders borstvoeding moeten gaan geven, nee, rustig maar, dat doe ik niet. Maar ik wil wel laten weten dat het voor wie dat wil of overweegt zeker een mogelijkheid is. Een door de natuur voorziene en gefaciliteerde mogelijkheid zelfs! Vaderende vader zijn is een optie die op veel manieren kan worden ingevuld, onafhankelijk van de samenstelling van je gezin. Aan het eind van het verhaal gaat het om het vormgeven van je ouderlijke liefde.
En hoe ieder mens de liefde vormgeeft, is niemands zaak, afgezien van die mens zelf. Weet dat er meer mogelijk is dan veel mensen denken en dat niets gek is.
Kuo PX, Braungart-Rieker JM, Burke Lefever JE, Sarma MS, O’Neill M, Gettler LT: Fathers’ cortisol and testosterone in the days around infants’ births predict later paternal involvement. Horm Behav. 2018 Aug 27. pii: S0018-506X(18)30170-3. doi: 10.1016/j.yhbeh.2018.08.011.
Shorey S, He HG, Morelius E: Skin-to-skin contact by fathers and the impact on infant and paternal outcomes: an integrative review. Midwifery. 2016 Sep;40:207-17. doi: 10.1016/j.midw.2016.07.007. Epub 2016 Jul 5.
[…] Vaderende vader […]