Tijdens een lezing door Suzanne Colsson (die van Biological Nurturing) zei ze iets wat me in het geheugen gebrand is: ‘We doen het hier precies verkeerd om, met bevallen gaan we liggen en met voeden rechtop zitten.’
Liggend bevallen en zittend voeden komt allebei neer op vechten tegen de zwaartekracht. En vechten tegen instincten. In dit artikel Stand and deliver – upright births best for mum and bub wordt goed uitgelegd hoe het komt dat wij westerse vrouwen zijn gaan liggen om te bevallen. Het is geen rare nieuwe hype om ‘ineens’ te willen gaan zitten of staan of knielen om te bevallen. Ik kan me nog levendig een avond met Beatrijs Smulders voor de geest brengen, waar zij, in zwarte yoga kleding, op haar rug op het podium lag met haar handen in de knieholten, orerend over hoe niemand deze houding zou bedenken om te poepen.
Twee wijze vrouwen die allebei vertellen dat we de verkeerde keuzes maken. Ze zeggen dat niet zomaar, daar is een hoop denkwerk aan vooraf gegaan. Zowel wetenschappelijk denkwerk als logisch denkwerk. Want niemand met enig logisch denkvermogen zal op het idee komen om liggend te poepen. Een van de ergste dingen van verplichte bedrust in het ziekenhuis is juist dat je dat moet doen op de bedpan. En als poepen al zo lastig is, wat denk je dan van een kind van ruim 50 centimeter lang, met een hoofd als een aardig meloentje en drie kilo zwaar?
In dit mij dierbare beeldje (gemaakt door een vriendin in de tijd dat mijn en haar kinderen baby’s, peuters en kleuters waren) is goed te zien waarom rechtop zitten een net zo vreemde keuze is om te voeden. Toegegeven, met een oudere baby of peuter maakt het zoveel niet meer uit, maar een jonge baby heeft gewoon niet genoeg houvast op deze manier. Als moeder hem niet heel stevig tegen zich aan vasthoud, zakt hij weg en blijft aan de tepel hangen. Geloof me, geen fijn gevoel voor moeder, maar ook voor de baby is het niet comfortabel.
In dit sculptuurtje (beeldmerk van Borstvoeding vzw) ligt baby heel wat comfortabeler, hoewel moeder er wel heel erg omheen gekruld ligt. Baby ligt met een zo groot mogelijk deel van zijn lichaam tegen de moeder aan en de zwaartekracht houdt hem daar. Moeder kan ontspannen en comfortabel achterover leunen. Geen overbodig hard werk. Een vrouw die op haar rug liggend bevalt moet allerlei overbodig werk verrichten, geeft druk op verkeerde plaatsen en is inefficiënt bezig. De kosten-baten analyse komt heel onvoordelig uit, zeg maar. Gaat zij rechtop (gehurkt, op handen en knieën, wijdbeens zittend of staand), dan is haar bekken optimaal van vorm en formaat en de zwaartekracht voorkomt dat zij ader-knappend hard moet persen.
Natuurlijk kan koesteren en knuffelen in elke houding die moeder en kind samen plezierig vinden. Liggend bevallen en rechtop zittend voeden zijn ook prima als je dat als vrouw zelf wilt, maar natuurlijk of efficiënt zijn ze meestal niet. Borstvoeding geven in een niet-efficiënte houding kan gevolgen hebben voor je welzijn op langere termijn. Het kan rug- en nekklachten veroorzaken en het kan leiden tot voortijdig stoppen met borstvoeding, gewoon omdat het te lastig wordt of te pijnlijk. Bij rechtop zittend voeden kan het moeilijker zijn om goede technieken aan te leren en is de kans op drinkproblemen waarschijnlijk groter. Mogelijk zijn variaties in de orale anatomie voor een kind eenvoudiger op te vangen of te compenseren in een meer natuurlijke houding. Voor een jonge baby is voorover liggen, met het hoofd ietwat hoger dan het bekken, de houding waarin hij het meeste controle over zijn bewegingen heeft en waarin zijn reflexen het beste werken.
Op de rug liggend bevallen is vooral voor de assisterende zorgverlener erg handig, want het biedt een perfect overzicht van het werkterrein. Voor moeder en kind levert het onnodige risico’s op. Op de rug liggend worden de belangrijke aderen half dicht geklemd, zodat de doorbloeding van de baarmoeder en de bloedvoorziening en daarmee de beschikbare hoeveelheid zuurstof voor de baby wordt ingeperkt. De doorsnede van het bekken is kleiner bij liggen dan bij een rechtop houding. Rechtop kan ook het staartbeen wat naar achteren en is het bekken flexibeler, zodat het kind meer manoeuvreer ruimte heeft. Het risico van inscheuren en van interventies is groter bij liggen dan bij meer natuurlijke houdingen.
Dus: sta op om te baren en relax om te voeden.
[…] principes van aanleggen drinken aan de borst. Over het verschil in houdingen kun je dit eens lezen: Sta op en relax en Houding. In Waar is mijn toverstaf gebleven? bespreek ik een casus waar de orale anatomie deels […]