Rood is een geliefde kleur in sprookjes: Sneeuwwitje en Rozerood, De Rode Schoentjes, de bloedrode lippen van Sneeuwwitje en natuurlijk de rode muts van Roodkapje. In de romantiek is het de kleur van zinnelijke liefde en passie. En het is de kleur van gevaar, agressie en woede. Wie de aandacht wil vangen gebruikt rood: stoplicht, bandweerauto, een rood kruis door een afbeelding. Bloed. Dat vangt altijd de aandacht.
Eerder verschenen in 2013; Titelfoto: Amanda Seyfried als Valerie/Roodkapje en Billy Burke als haar vader Cesaire/Weerwolf in Red Riding Hood
Rood is een geliefde kleur in sprookjes: Sneeuwwitje en Rozerood, De Rode Schoentjes, de bloedrode lippen van Sneeuwwitje en natuurlijk de rode muts van Roodkapje. In de romantiek is het de kleur van zinnelijke liefde en passie. En het is de kleur van gevaar, agressie en woede. Politiek is rood de kleur van communisme en socialisme, financieel is het de kleur van schuld. Rood is dominant en in sommige culturen mag rood alleen gedragen worden door de hoogste adel of de hoogste geestelijken. Rood is de kleur die als eerste wordt waargenomen en het heeft de laagste door de mens waarneembare frequentie. Wie de aandacht wil vangen gebruikt rood: stoplicht, bandweerauto, een rood kruis door een afbeelding. Bloed. Dat vangt altijd de aandacht. Een beetje bloed vangt een boel aandacht, versnelt de hartslag en verhoogt de bloeddruk.
Bloed bij borstvoeding is zo’n blik- en aandachtvanger. Genoeg om elke moeder en zorgverlener op de kast te krijgen. Bloed hoort aan de binnenkant van het lichaam en meestal als we het aan de buitenkant zien is dat een teken dat er iets niet goed is. Zelfs als het wel binnen het lichaam is, maar buiten de lijntjes, is het niet goed, maar daar hebben we het nu even niet over. Bloed kan in de melk zitten en zichtbaar worden als de baby spuugt of poept of als de melk wordt gekolfd.
Om te beginnen kan bloed in melk voor de baby geen kwaad. Hele volksstammen eten bloedworst en en sommige samenlevingen drinkt men bloed met melk vers van hun koeien gemolken en getapt. Nu gaat dat inderdaad meestal niet om mensenbloed, hoewel er sommige mensen zijn die aan vampirisme doen en mensenbloed drinken. Hoe dol ik ook ben op verhalen en films over vampiers, ik denk toch niet dat het aan te raden is het in de praktijk te brengen. Maar mensenbloed van de moeder door de baby gedronken kan geen kwaad, het is immers hetzelfde bloed waarmee zijn melk wordt gemaakt. Hij wordt er niet misselijk van. Als een baby overgeeft en er is bloed in te zien, gaf hij niet over omdat er bloed in zijn maag zat, maar terwijl er bloed in zat. Twee dingen die tegelijkertijd gebeuren hebben namelijk niet noodzakelijkerwijs een oorzakelijk verband.
Maar waar komt dat bloed in de melk vandaan?
Het is niet zo dat ergens diep in de borst een kraantje naar een bloedvat zit wat naar believen bloed in de melk laat stromen. Met andere woorden, het hoort er, in deze onbewerkte toestand, niet in. Maar ergens tussen de melkvormende cellen en de tepel kan een wondje zitten, bijvoorbeeld door een borstontsteking, of er kan een bloedvaatje scheuren of knappen, net zoals dat in je neus kan gebeuren, en dan komt er wat bloed mee met de melk die er langs stroomt. Net zo onschuldig als een bloedneus over het algemeen, maar, ook net als bij een bloedneus, als het vaker voorkomt, kan dat betekenen dat er iets niet helemaal werkt zoals het hoort. Dan kan een doktersbezoekje nodig zijn.
Het bloed kan ook van de tepel komen. Het hoort niet, maar het kan gebeuren dat een tepel beschadigd wordt, dat er een kloof in komt die kapot gaat of dat de baby bijt. En hoppa: de vampierbaby kan aan zijn diner. De meeste kapotte tepels komen voor in de eerste week na de geboorte. Moeder en baby moeten het vak nog leren en hebben niet altijd de beste leermeester om zich heen. Moeder en baby hebben geen handige houding, baby moet zijn hoofd draaien om bij de tepel te komen of hij moet trachten met zijn kin op zijn borst te drinken (probeer dat eens, met je kin op je schouder of op je borst drinken: een interessante ervaring!). De tepel belandt scheef in zijn mond of niet diep genoeg, of de tepel glijdt tijdens het drinken heen en weer omdat er geen goede grip mogelijk is. Of baby heeft een afwijkend interieur in zijn mondholte. Allerlei redenen waarom er op de tepel verkeerde druk en wrijving wordt uitgeoefend. En dat veroorzaakt verwonding. Tepelkloven zijn alleen maar een ander woord voor kapotte tepels. Kloven zijn die dingen die je krijgt in het eelt van je voeten, of in je vinger net daar waar de nagel buiten het nagelbed uitgroeit, of op de rug van je handen als het koud en nat is. Kapotte tepels hebben blaren, schuurplekjes, of opengescheurde vouwen, of een soort snijwondjes. Of bijtwonden, maar dat gebeurt meestal pas later, als de baby tanden krijgt.
De meeste kinderen die tanden krijgen, drinken gewoon verder aan de borst of er niets aan de hand is. Soms moeten ze hun techniek een beetje bijstellen en voelt moeder een paar keer de tandjes schuren of lichtjes prikken. Door weer even te focussen op een wijd open mond en diep aanhappen is dat over het algemeen snel opgelost. Maar soms gebeuren er meer dingen tegelijkertijd en bijt het kind echt heel hard. Meestal zonder opzet. Misschien is hij ook juist heel erg bezig met leren kauwend te eten en vergist hij zich in de techniek. Of misschien wil hij overal op bijten door het ongemak van de doorkomende tanden. Of misschien is hij net ook verkouden en kan hij niet goed door zijn neus ademen. Of misschien leek gewoon zomaar een goed idee. Hoe dan ook, die pasgeboren tandjes zijn vlijmscherp en kunnen een lelijk wondje maken dat gemeen pijn doet en bloedt.
Sommige mensen zeggen om deze reden dat het doorkomen van de tanden duidelijk het moment is om te stoppen met borstvoeding. Dat klinkt misschien verleidelijk, maar het klopt niet. Het doorkomen van de tanden markeert het begin van de periode waarin borstvoeding naast andere voeding een plaats heeft. Die periode kan doorlopen tot aan het begin van het uitvallen van dit melkgebit. En dus zal er een oplossing voor het bijten en het bloed gevonden moeten worden. De eerste maatregel (na het gedecideerd en met een duidelijk ‘’Nee! niet bijten!’’ afkoppelen) is om weer goed en degelijk te werken aan de regels voor goed aanleggen: mond wijd open, tong over de eigen onderkaakrand heen en de tepel diep in de mond nemen. Voordeel van deze leeftijd is dat je dat best al kunt uitleggen en voordoen. Als de tepel diep genoeg in het mondje ligt zal het wondje tijdens het drinken geen pijn doen, niet verder open gaan en snel genezen.
Soms, als de baby erg geschrokken is van de luidkeelse reactie van zijn moeder, wil de baby even helemaal niet meer aan de borst. Dit noemen we dan borstweigeren.