Als ik het heb over ‘op de huid’, dan gaat het over huidcontact tussen twee mensen, tussen een moeder en haar kind, om precies te zijn. Huidcontact is een wezenlijke behoefte van mensen, bijna net zo belangrijk als de behoefte aan ademen en eten.
Titelfoto: op de huid gebakken zalm
In culinaire taal betekent op de huid dat je de vis bakt terwijl de huid er nog aan zit en je die huidkant lekker krokant bakt. Gisteren had ik zo een stukje zalm van de BBQ op de verjaardag van mijn nichtje. Lekker! Die vette huid beschermt het tere vlees aan de binnenkant, zorgt dat dat rustig kan garen zonder uitdrogen en het vet in de huid smelt en de huid wordt krokant. Een ware delicatesse. Maar goed, ik ga u geen kookblog voorschotelen, dat laat ik aan anderen over, bijvoorbeeld mijn nichtje. Die schrijft een leuk foodblog. {Stiekem schrijf ik zelf ook af en toe een kookblog: Kiekjeskoken. Het zit een beetje in de familie die kooklust, en de schrijflust ook.}
Als ík het heb over ‘op de huid’, dan gaat het uiteraard over huidcontact tussen twee mensen, tussen een moeder en haar kind, om precies te zijn, of een vader* en zijn kind. Huidcontact is een wezenlijke behoefte van mensen, bijna net zo belangrijk als de behoefte aan ademen en eten. Je kunt langer zonder aanraking dan zonder eten, maar mensen die nooit aangeraakt worden, nooit huidcontact met een ander mens hebben, kwijnen weg. In sommige fantasy verhalen over mensen met speciale gaven wordt dat ook als een vloek in plaats van als een gave gezien, als er iets met aanraken fout gaat.
Gelukkig is dat Fantasy, in het echte leven hebben we die aanraking nodig. Pasgeboren en jonge kinderen hebben nog het meeste aanraking nodig. Gebrek aan sensorische behoefte bevrediging kan ervoor zorgen dat kinderen niet goed groeien en zich op pshyco-emotioneel gebied afwijkend ontwikkelen.
Het meest kwetsbaar zijn kindjes die te vroeg geboren zijn. Zij hadden nog weken lang volledig door het moederlichaam omvat moeten worden en zij kunnen nog niet hun eigen ademhaling, hartslag en temperatuur regelen zonder de hulp van dat lichaam van de moeder of eventueel de vader. Gelukkig dringt het steeds meer in de medische wereld door dat een couveuse maar een heel beperkte en ontoereikende vervanging van dat moederlichaam is en wordt er steeds meer Kangoeroe Moeder Zorg toegepast. Naar die Kangaroo Mother Care (KMC) of Kangaroo Care (KC) zoals het in de literatuur wordt genoemd is uitgebreid wetenschappelijk onderzocht voor prematuren, zo goed en uitgebreid dat het eigenlijk verwonderlijk is dat niet inmiddels alle te vroeg geborenen zo worden verzorgd. Meer recent komt er ook onderzoeksaandacht voor deze zorgmethode voor op tijd geboren kinderen:
”The intervention appears to benefit breastfeeding outcomes, and cardio-respiratory stability and decrease infant crying, and has no apparent short- or long-term negative effects. ” (Moore et al, 2012) en ook voor kinderen die met een keizersnede te wereld komen: ”… that […] skin-to-skin contact during Caesarean surgery can be implemented. Further evidence was provided, albeit limited, that immediate or early skin-to-skin contact after a Caesarean section may increase breastfeeding initiation, decrease time to the first breastfeed, reduce formula supplementation in hospital, increase bonding and maternal satisfaction, maintain the temperature of newborns and reduce newborn stress.” (Stevens et al, 2014)
Alle reden dus om kinderen direct na de geboorte, of dat nu langs de natuurlijke weg of operatief is, bij zijn moeder op het ontblote bovenlijf te leggen. Mocht de toestand van moeder dat niet toestaan, dan is vaders torso ook een uitstekende plaats. In tegenstelling tot de focus van de twee genoemde onderzoeken is het niet alleen in dat eerste uur van belang dat een kind veel huid te voelen krijgt, ook daarna is het lichaam van een ander mens de habitat van voorkeur voor een kind en zijn emotionele en lichamelijke groei, ontwikkeling en gedijen. Als dat een lichaam is waar ook borsten aan vast zitten is dat een extra pluspunt voor gemak.
Overigens varen ook de dragers wel bij die extra sensorische input. Zij hechten zich makkelijker aan hun kind, moeders maken en geven makkelijker melk, vaders maken minder testosteron en meer prolactine aan, waardoor ze heel graag zorgende vader willen zijn. Win-win-win-win dus voor de nieuwe baby en zijn ouders. Wetenschappelijk is het al bewezen, nu nog tot gewoonte en culturele norm maken. Zorgende zorgers maken dus. Misschien hebben ze er wat meer huidcontact voor nodig.
*) Met ‘vader’ bedoel ik de persoon (of personen) die samen met de biologische moeder het ouderpaar of de oudergroep van het kind vormt, ongeacht gender of andere persoonlijkheidskenmerken, of documenten van de burgerlijke stand.
- Moore ER, Anderson GC, Bergman N, Dowswell T: Early skin-to-skin contact for mothers and their healthy newborn infants. Cochrane Database Syst Rev. 2012 May 16;5:CD003519. doi: 10.1002/14651858.CD003519.pub3.
- Stevens J, Schmied V, Burns E, Dahlen H: Immediate or early skin-to-skin contact after a Caesarean section: a review of the literature. Matern Child Nutr. 2014 Apr 10. doi: 10.1111/mcn.12128.
[…] Maar dat zijn meestal onderzoeken bij te vroeg geboren kinderen en de vergelijking is dan tussen Kangaroo Mother Care en couveuse zorg. Deze ging over verder gezonde en tijd geboren […]