Melk.
Wat is het eerste dat je voor je ziet als je dit woord leest?
Voor veel mensen zal dat een pak melk uit het koelvak van de supermarkt zijn. De melk in de supermarktschappen is voornamelijk afgeroomde melk van koeien, fabrieksmatig bewerkt en houdbaar gemaakt. Soms is het maar een beetje ontvet, dan heet het volle melk, soms is al het vet eruit, dan is het magere melk. Soms is het nog langer houdbaar gemaakt en soms is er een poeder van gemaakt. Een heel klein plaatsje in de schappen is gereserveerd voor melk van geiten. Voor melk van andere dieren zoals paarden, schapen of kamelen, moet je naar gespecialiseerde winkels of de boer. Een andere afdeling van supermarkten is toegewezen aan bewerkte melk voor speciale doelgroepen, met name zuigelingen, peuters en kleuters. Deze afdeling is vaak even groot als het deel dat is toegewezen aan ”gewone” melk.
Gewoon staat tussen aanhalingstekens, omdat gewone melk voor mensen mensenmelk is en niet de melk van allerlei andere dieren, al dan niet fabrieksmatig aangepast. Wat de volksmond gewone melk noemt is gewone melk voor koeienkindjes. Bij zoogdieren is de melk van de eigen moeder of een andere moeder van dezelfde soort de gewone melk. In natuurlijke omstandigheden zullen jongen nagenoeg nooit de melk van een andere soort drinken. Mensen doen dat wel en zelfs ook nog ver na de leeftijd dat melk niet meer nodig is. Want melk en wat we ervan kunnen maken vinden veel mensen gewoon lekker. Niks mis mee, maar voor een zuigeling niet de meest voor de hand liggende keuze.
Borstvoeding, moedermelk direct uit de borst van de eigen moeder, is de meest voor de hand liggende en eerste keuze als voedselbron voor de zuigeling. Als dat niet lukt is afgekolfde melk van zijn eigen moeder de eerste keus. Aan de borst bij een andere moeder komt als eerstvolgende volgende optie, op de voet gevolgd door de afgekolfde melk van een andere moeder. Pas als alle opties voor menselijke melk zijn uitgeput, of als een kind door een ziekte geen onbehandelde melk kan verwerken, is melk van een ander zoogdier een oplossing. Deze melk is dan liefst zo veel mogelijk aangepast aan wat het kinderlijke verteringssysteem aan kan en wat het kind nodig heeft. In de praktijk betekent dat een fabrieksmatig bereidde zuigelingenvoeding ofwel Poedervormige Kunstmatige Zuigelingenvoeding (PKZ)
Vervangende melk van niet-menselijke bron heeft een zeer zorgvuldige behandeling nodig. Melkpoeder voor het maken van een vervangende melk voor zuigelingen is niet steriel en bevat geen beschermende stoffen. Het is dus zaak zeer hygiënisch te werk te gaan. De meest recente reguliere aanbevelingen gaan ervan uit dat het poeder moet worden aangemaakt met gewoon kraanwater op drinktemperatuur. Voor pasgeborenen en zieke of kwetsbare kinderen is dit niet veilig genoeg. Voor deze kinderen kan beter een kant-en-klare voeding worden gegeven. Deze voedingen zijn wel steriel en hoeven alleen te worden verwarmd. Het niet-steriele poeder moet voor de veiligheid worden aangemaakt met water dat heeft gekookt en is afgekoeld tot niet lager dan 70 graden. Het poeder wordt direct in het flesje klaargemaakt voor één voeding tegelijk. Onder zeer hygienische omstandigheden is het mogelijk een dagportie ineens te maken en god gekoeld te bewaren.
Zie verder de brochure hiernaast
of lees het uittreksel hier:
richtlijnen voor het veilig bereiden van kunstvoeding thuis.