Ik kreeg dit bericht: ”Wat een raar verhaal? Onze dochter at nauwelijks iets anders dan borstvoeding op die leeftijd. Kan toch best?” Zweedse ouders in cel om veganistisch dieet. Het leek mee een blog waard. Een kind kan niet leven van zonneschijn, knuffelen en lachen, hoe belangrijk die drie ook zijn.
Dit was mijn antwoord:
Een gezond kind van een gezonde moeder met een goede voedingsstatus kan op die leeftijd heel goed gedijen op voornamelijk borstvoeding en een beetje vast voedsel. Maar als de voedingstoestand van de moeder niet goed is, als zij, door bijvoorbeeld een ontoereikend veganistisch dieet, te weinig van verschillende essentiële vitaminen en mineralen heeft, kan zij dat ook niet via haar melk aan haar kind geven. En dan kan een kind dus ernstig ondervoed raken en aan gebreksziekten gaan lijden.
Moedermelk is het meest complete voedingsmiddel dat er bestaat. Volwassenen zouden er goed en gezond op kunnen overleven, gesteld dat zij er voldoende van zouden kunnen binnenkrijgen. Ik vermoed dat het bij het kind in het Zweedse verhaal niet zozeer ging om haar veganistische vaste voedsel, maar om de gebrekkigheid van de melk van haar moeder. Kinderen kunnen heel goed veganistisch worden gevoed, maar dan moet je wel weten hoe. Het krantenartikel meldt: De vader van het kind verklaarde dat het kindje het moest kunnen redden op hoofdzakelijk moedermelk, kool, aardappelen, wortelen, rijst en fruit. ‘Al het andere is immers giftig’. Als dat het dieet van de ouders ook was (minus de moedermelk), dan is het vrijwel zeker dat de voedingstoestand van de ouders ook ondermaats is. Maar volwassenen hoeven alleen maar hun lichaam te onderhouden en niet meer te laten groeien en ontwikkelen. Ze kunnen het dus langer uithouden op een gebrekkig dieet. Lees voor meer informatie over voeding voor de zwangere en voedende moeder: Borstvoeding-voedingsstatus van De Groene Vrouw.
Veganistisch eten is prima als je daarvoor kiest en als je het goed doet. Het is niet een kwestie van het alleen maar schrappen van alle dierlijke producten. Het houdt in dat je heel erg goed moet nadenken welke dingen je dan wel moet eten om aan alle nodige vitaminen, mineralen en spore-elementen te komen die je nodig hebt. En als je, zwanger of zogend, ook nog een ander mens moet voeden, heb je zelf nog meer van die essentiële stoffen nodig, want wat je niet hebt, kun je ook niet in je melk meegeven. Dit zelfde geldt overigens voor elke voedingsleer waarbij je grote productgroepen niet gebruikt, bijvoorbeeld raw food, keto-dieet en dergelijke. Hoe meer productgroepen je uit je dag menu weglaat, hoe minder variatie je hebt en hoe meer je moet nadenken over hoe je je essentials binnen krijgt. En nee, zonneschijn, lachen en knuffelen zijn daarvoor ontoereikend, ondanks de overtuiging van de vader dat dat wel zo zou zijn. Wel, zonneschijn kan zorgen voor meer vitamine D, heel belangrijk, maar er is meer nodig.
Ook om allerlei andere redenen is het een goed idee om al voor je zwanger gaat worden te kijken naar je voedingspatroon en je voedingstoestand. Dit geldt ook voor de toekomstige vader, niet vanwege de borstvoeding, maar wel vanwege allerlei andere gezondheidsaspecten. Of je nu het ”Standaard Nederlands” menu eet of je volgt een bepaalde voedingsleer, zoals vegetarisme, veganisme, ayurvedische voedingsleer, ketodieet, macrobiotisch of wat ook, je moet altijd bewust zijn van de keuzes die je maakt om te zorgen voor een zo goed mogelijke voedingstoestand voor jezelf en daarboven op voor je kind. Je kunt altijd een diëtist inschakelen die bekend is met meerdere voedingsleren (en die bij voorkeur ook borstvoeding vriendelijk is, zie bijvoorbeeld deze lijst) en die je kan helpen bij het opstellen van voedselpakket en kan aangeven of en waar supplementen nodig zijn.
Als volwassen mens ben je volkomen vrij om te kiezen wat je eet en wat je niet eet. Maar wie met haar lijf ook een kind moet onderhouden (zwanger of zogend) heeft ook de verantwoording voor dat andere mens. Dat andere kleine, kwetsbare mensje, die nog niet zelf kan kiezen of pakken en die zo heel veel nodig heeft om te groeien, ontwikkelen en gedijen. Dus, als je voor jezelf een bepaalde manier van eten kiest, informeer je dan heel erg goed of dat voor je kind ook gezond is.
Dan nog over leven van zonneschijn, lachen en knuffelen. Alle drie zijn van levensbelang voor alle mensen en vooral voor de hele kleintjes. De zon geeft energie, laat ons voedsel groeien en maakt ons blij, en geeft vitamine D. Knuffelen is voedsel voor de ziel en de geest. Het helpt bij het ontwikkelen en verstevigen van het immuunstelsel en waarschijnlijk ook bij de hersenontwikkeling. Lachen is essentieel voor het gevoel van welbevinden van elk mens, en is, net als knuffelen, voedsel voor de ziel en de geest. Het verstevigt relaties en leert je kind dat de wereld een goede plaats is om te leven, dat ze gewenst en geliefd is en er mag zijn.
Maar ze leveren geen voedsel voor een groeiend en zich ontwikkelend lichaam.