Ik deelde een grappig filmpje over een man die met zijn ezel de klok kon lezen. Nu zijn ezels geweldige beesten, voor mij in dezelfde categorie als geiten, waarover ik ook een aardig filmpje langs zag komen. Maar weten hoe laat het is door de testikels van en ezel te bevoelen, dat gaat echt niet lukken. De clou van dit filmpje zit hem in het gezichtspunt en de grap is het gezichtsbedrog. En de ezel zijn eigenaar bedoelt het niet eens als grap, de brommerrijder voelt zich lichtelijk beetgenomen, maar de toeschouwer ziet de grap.
Het gezichtspunt is ook een belangrijke factor bij borstvoeding en de begeleiding erbij. Heel letterlijk betekent het dat ik als ik een borstvoeding observeer mijn gezichtspunt goed moet zijn. Het slechtste gezichtspunt is dat van de moeder (in letterlijke zin dan). Zij ziet het minst wat er precies gebeurt. Ik vertel moeders dan ook meestal dat zij meer moeten voelen dan zien. ‘Doe ik het zo goed? Ik zie niks.’ – ‘Voelt het goed?’ – ‘Ja.’ – ‘Dan is het waarschijnlijk ook goed.’ Zomaar een voorbeeld gesprekje tijdens een consult. Mijn fysieke gezichtspunt moet zo zijn, dat ik zie wat de moeder doet, wat de baby doet en wat ze samen doen. In de praktijk komt dat erop neer dat ik soms naast, soms achter en dan weer aan de andere kant naast de moeder sta of zit of hang (meestal niet heel erg Arbo-wetgeving-proof). Dat is een van de redenen dat een voeding observeren via een filmpje of via Skype en Zoom toch niet echt helemaal goed gaat.
Ook de baby heeft een bepaald gezichtspunt dat bepalend kan zijn voor hoe het voeden verloopt. Het zou grappig zijn als het net zo triest was, maar wat betreft houdingen maken wij (als westerse maatschappij om het maar even breed te nemen) consequent de verkeerde keuzes. We leggen vrouwen die baren vrijwel plat op hun rug met de benen in de lucht, we zetten vrouwen die borstvoeding geven rechtop; we leggen baby’s plat op hun rug te slapen en laten ze liggend op de zij drinken. Plat op de rug liggend een kind baren is net zo handig als plat op de rug liggend poepen. Genoeg daarover dus. Een plat op de rug liggende barende is vooral handig voor degene die de baring medisch begeleidt, want die heeft dan een perfect gezichtspunt. Voor moeder en baby is het na op zijn kop hangen de slechtste houding. Plat op de rug liggen om te slapen voorkomt dat de baby goed slaapt (daarom is het veiliger in verband met wiegendood). Het is vooral als de baby daarbij ook nog alleen is voor de gevoelswereld en de reflexen an de baby de meest onveilige houding.
Rechtop zittend voeden is voor de moeder een lastige houding. Het is erg moeilijk om ontspannen te zitten en overzicht te hebben over wat er gebeurt, zichzelf voldoende steun te geven en te zorgen dat de baby niet weg glijdt. Voor de baby is op de zij liggend drinken oncomfortabel. Hij is vaak niet goed ondersteund en gebruikt dus allerlei spieren om op zijn plaats te blijven of hij klemt de borst stevig tussen zijn kaken om zijn eten niet kwijt te raken. Met een vriendelijk woord heet zo’n kind een cliffhanger, met een onvriendelijker woord een barracudababy. In deze houding werken de reflexen van de baby eerder tegen dan voor hem bij het vinden van en aanhappen aan de borst. Voorover liggend op zijn achterover liggende moeder zijn beiden comfortabel en werken de reflexen optimaal.
Het gezichtspunt van de baby is optimaal, voor de moeder visueel wat minder, maar omdat de baby het op deze manier heel goed zelf kan, mag zij ontspannen en op haar gevoel af gaan. Overigens hoeft het achterover liggen niet plat op de rug te zijn, integendeel zelfs, veel te oncomfortabel. Zowel bij moeder als kind is het hoofd altijd hoger dan de heupen.