Als het niet gaat zoals gepland: je maakt prachtige plannen en dan, om de een of andere reden komen ze niet uit. Iets gooit roet in het eten. Of, zoals John Lennon zei: leven is wat er gebeurt terwijl jij plannen maakt. In de tijd en op de plaats waar wij leven willen we daar eigenlijk niet meer aan.
Wij leven in de veronderstelling dat ons leven maakbaar is, dat we risico’s volledig kunnen (en moeten!) uitsluiten en dat je alles wat je werkelijk wilt voor elkaar krijgt als je maar hard genoeg je best doet. En dus gebeurt het met regelmaat dat als mensen niet bereiken wat ze planden en, vooral bij vrouwen en bij hen vooral moeders, dan kan het gebeuren dat zij de schuld voor het falen bij zichzelf leggen: ”Ik heb niet goed genoeg gepland” en ”Ik heb niet goed genoeg mijn best gedaan”, ”Ik heb het fout gedaan”, ”Ik ben een moeder van niks”.
Zal ik je eens wat verklappen: jij hebt helemaal niets fout gedaan, je werkte je een slag in de rondte en dan nog eens, je doet je stinkende best en je bent een geweldige moeder. Zeg deze mantra hardop als je opstaat en als je naar bed gaat:
Ik ben een geweldige moeder.
Want niemand begint aan het moederschap avontuur met het idee: ”Ik ga er eens een lekker puinhoop van maken. Ik ga de kantjes eraf lopen en gewoon een slechte moeder zijn.” Je bereid je voor, je probeert al van alles te leren voor het zover is en je luistert naar de experts.
En, weet je, misschien overdenken we het allemaal een beetje te veel. Willen we te veel plannen en organiseren en risico’s uitsluiten. Toen mijn kinderen klein waren, was ik een thuisblijfmoeder. Ik heb in die periode een paar jaar stagiaires gehad van een assistenten opleiding. Ze liepen mee in het huishouden, de zorg voor de kinderen en zo. In die tijd was ik ook La Leche League leidster en organiseerde ik maandelijkse moedergroepen. Als er een nieuwe stagiaire kwam, liet ik de ”oude” de ”nieuwe” vertellen wat er bij ons werd verwacht en zo. Op een keer besloot de huidige stagiaire met (in een heel zacht en verlegen stemmetje) dat we 1 keer per maand naar een ander huis gingen, en dat ik dan moeders leerde borstvoeding geven (ze geneerde zich ongelukkig). De reactie van ”de nieuwe” was ontwapenend: ”Wat valt daar aan te leren dan? Je doet gewoon zo en hoppa.” Waarbij ze een beweging maakte alsof ze haar shirt omhoog deed en een kind aanlegde. En eigenlijk zou dat ook zo moeten zijn.
Maar zo werkt het meestal niet. Je kunt als meisje in onze maatschappij opgroeien tot vrouw en een kind krijgen zonder ooit een kind aan de borst gezien te hebben. Wij zijn er als soort voor bedoeld om in stamverband te leven en al dat soort dingen (relaties onderhouden, zwanger zijn, baren en borstvoeding geven) te leren door het af te kijken van andere mensen. En als we dan zwanger zijn, baren en borstvoeding geven, dan zijn er al die andere vrouwen met ervaring die ons bijstaan en helpen. Die ervoor zorgen dat we ons een poosje alleen op onszelf en ons kind kunnen focussen.
Zo in stamverband is er geen prestatiedruk, moeten we niet al snel weer ons sociale leven oppakken en zijn er geen verplichtingen van allerlei aard. Pas alles lekker loopt en je gewend bent aan moederschap kom je weer in de rest van de gemeenschap. Stevig in je moederschap staand en ervan overtuigd dat dit je gaat lukken, dat dit gaat werken.
Wij moeten zelf gaan zorgen voor een stam. Gelijkgestemde gezinnen in de buurt, bijvoorbeeld. Verzamel mensen om je heen die over het leven, verzorging en opvoeding goeddeels hetzelfde denken en waarop je in geval van nood terug kunt vallen. En geef altijd en overal borstvoeding, zodat meisjes en jonge vrouwen de kunst kunnen afkijken. En een mooi kadootje voor de babyshower? Leg in met je groep en geef een doula kado.
Dan nog even over die geweldige moeder die je bent. Voor jouw kind ben je de zon, de maan en de sterren, Onze Lieve Heer, Sinterklaas en Tandenfee, alles tegelijk. Voor jezelf hoef je alleen maar goed genoeg te zijn. Je bent maar een mens en je doet wat je kunt en wat je denkt dat goed is, op basis van de kennis die je nu hebt en de mogelijkheden die jij en je gezin hebben. Ook als wat je plande niet blijkt te werken (die thuisbevalling eindigde toch in het ziekenhuis, die borstvoeding was toch lastiger dan je dacht of werkte helemaal niet, ….) dan toch ben je nog steeds een goed genoeg moeder en ga je over naar plan B. Je faalt niet, je doet wat je kunt. En hoe natuurlijk ook, sommige lichaamsfunctie doen het gewoon niet bij iedereen even goed. Dat is niemands schuld en al helemaal niet die van jou.