Zouden er meer beroepen zijn waarvan de naam zo verbasterd wordt als dat van de lactatiekundige? Ik heb naar lactatiekunde horen verwijzen als laxatiekunde, relaxatiekunde, locatiekunde en nog een paar minder voor de hand liggende. Ik denk dat mijn collegae dit lijstje nog wel kunnen aanvullen.
De locatiekunde was bedacht door post.nl, soort van beroepsdeformatie aan hun kant, vrees ik. Laxatiekunde, tsja, daar zie ik weinig relatie, of het moest zijn dat bij borstkindjes de maag-darmreflex dusdanig is dat laxeermiddelen nooit nodig zijn. Colostrum en moedermelk zijn speciaal op maat gemaakte laxeermiddelen voor baby’s. Iedere moeder die wel eens de neiging heeft gehad om haar spruit aan de oortjes beetgepakt in een bad te laten zakken, zal begrijpen waar ik het over heb.
De relaxatie is eigenlijk wel een goede. Lacteren kan heel relaxerend zijn, borstvoeding kan voor een kind zeer rustgevend zijn. Maar soms moeten moeder en kind eerst tot rust komen voor ze aan het relax gedeelte toekomen. Stress is ook hier een grote tegenwerkende factor. Veel stress kan de werking van oxytocine tegengaan en die oxytocine is nu juist nodig voor de kalmerende werking van voeden en gevoed worden aan de borst. Helaas is er in de omgeving van pasbevallen en beginnende moeders nog al eens een overmaat aan stress.
Een deel is puur lichamelijk-emotionele stress als gevolg van de baring en bij het kind door de geboorte. Geboren worden is voor een kind heel hard werken, zelfs in ideale omstandigheden. Door moderne verloskundige routines komt daar vaak nog een en ander aan stress bij, bijvoorbeeld door invasieve diagnostische ingrepen, medicatie en een onnatuurlijke baringshouding van de moeder. Een kind kan dan ook nog eens extra stresshormonen krijgen toegediend door de stress die zijn moeder ervaart. Ook voor baren geldt dat dat in ideale omstandigheden hard werken is voor een lichaam, maar dat de gebruikte routines daar nog een flinke schep bovenop kunnen doen.
Angst is een grote stressfactor, die kan leiden tot interventies die nog meer stress veroorzaken. Een goede voorbereiding, weten wat er gaat gebeuren, wat het lichaam moet doen, welke signalen het geboren wordende kind kan geven en hoe je als barende vrouw omgaat met al die lichamelijke en emotionele dingen die tegelijkertijd gebeuren (dat is dus heel wat meer dan alleen weeën weg puffen!) is cruciaal. Dat neemt angst weg en dus is er minder kans op stress en minder kans op ingrepen die meer stress geven. Goede voorbereiding zorgt ervoor dat de vrouw in staat is goede keuzes te maken voor zichzelf en haar kind.
Nog steeds hard werken, maar dat geeft niet het soort stress waar je ziek van wordt. Het zorgt voor voldoende adrenaline om de krachtsinspanning te kunnen leveren en gefocust te blijven op jouw lichaam en je baby. Als die baby er dan is en op de buik van moeder ligt, komt de relaxatie. De klus is geklaard en door het dichte huidcontact kan oxytocine zijn werk gaan doen. De adrenaline rush zakt af en oxytocine vindt zijn ankerplaatsen. Moeder en kind raken in een soort trance waarin ze volkomen in elkaar op gaan en de instincten het gaan overnemen. Na het harde werk leunt moeder nu achterover, haar lichaam volledig gesteund, zodat het kan ontspannen en een stevige basis voor haar kind vormt. Haar kind, voorover liggend voor optimale neurologische werking en stevig door de zwaartekracht tegen zijn moeder aangeduwd.
De lichamelijke instincten van de moeder nemen het over en zorgen ervoor dat baby veilig en lekker warm is. Dit vermindert stress bij baby door val-angst en door temperatuurverlies. Er is geen overbodige spieractiviteit om op zijn plaats te blijven en geen angst voor gevaar door het veilige contact met zijn moeder. Heel relaxed dus. Borstvoeding valt daar moeiteloos in. Als de bevalling minder idyllisch was, als er ingrepen waren of medicijnen, dan wordt dit laatste plaatje ook verstoord. Er zijn te veel stress hormonen in moeder en kind, waardoor oxytocine problemen heeft om te gaan werken. Of er is synthetische oxytocine gebruikt om de weeën op te wekken, te stimuleren of de placenta sneller te laten komen. Synthetische oxytocine lijkt in de chemische structuur sterk op natuurlijk oxytocine, maar het werkt toch anders, mede door de toedieningsroute (direct in de bloedbaan) en verstoort daardoor in de eerste dagen postpartum de werking van natuurlijk oxytocine. Dan is er van relaxatie weinig te merken; moeder en baby zijn en blijven langer gestrest of baby baby sluit zich af en gaat eerst maar een paar uurtjes slapen.
Meer over deze houding (Biological Nurturing) op het oude blog