Radicaal: opvoeden vanuit met het idee dat kinderen gewone mensen zijn, met gewone mensen gevoelens en mensengedrag en mensenbehoeften. In mijn familie werd altijd al gezegd: ‘’Rottigheid sla je er niet uit; rottigheid sla je erin!’’. Ofwel: met slaag krijg je geen fatsoenlijk mens.
Eerder verschenen in oktober 2013
‘’The radical notion that children are people.’’ Zomaar een statement dat mijn oog passeerde, als titel van een artikel over al dan niet slaan als onderdeel van de opvoeding. En een bijpassende quote:
‘’Als een kind een ander kind slaat heet het agressie; als een kind een volwassene slaat is hij vijandig; als een volwassene een volwassen slaat is het een aanslag; als een volwassene een kind slaat heet het opvoeding.’’ [Haim G Ginott]
Er zijn ook nog gevleugelde woorden als ‘’Wie zijn kind liefheeft, spaart de roede niet’’ of ‘’Zachte heelmeesters maken stinkende wonden’’. En in de laatste weken circuleerde een foto van een jongetje, dat op een drukke openbare plaats was neergezet door zijn vader, met een bord: ‘’ik ben een pestkop, toeter als je niet van pestkoppen houdt’’. Het is door de jaren en eeuwen heen als normaal en vaak zelfs als noodzakelijk gezien om geweld te gebruiken in de opvoeding van kinderen. Kinderen werden (en worden) gezien als imperfecte wezens die tot mensen moeten worden gevormd. Naast imperfect zijn ze, met name in de ogen van door de Abrahamitische godsdiensten beïnvloede culturen, ook in essentie slecht. Onderzoek van de laatste decennia laat zien dat deze aannames meer moeten worden toegeschreven aan geloof dan aan wetenschappelijke waarheid. Er is geen enkele wetenschappelijke aanwijzing dat kinderen slecht zijn of imperfect. Ze zijn wat ze zijn en wat ze moeten zijn: mensen, volwaardige mensen, in een bepaalde levensfase, bezig aan een immense ontwikkelingsreis naar mensen in een andere levensfase.
In mijn familie werd altijd al gezegd: ‘’Rottigheid sla je er niet uit; rottigheid sla je erin!’’. Ofwel: met slaag krijg je geen fatsoenlijk mens.
Er is nu onder sommige ouders en beroepsopvoeders een radicale nieuwe beweging aan het opkomen. Een radicale nieuwe visie op wat en wie kinderen zijn en wat ze werkelijk nodig hebben. Een van de radicaalste dingen daarin is de recognitie dat kinderen, inderdaad, mensen zijn. Echte, complete, volwaardige mensen, met menselijke behoeften en rechten. Het recht bijvoorbeeld op een normale, menselijke, noem het beleefde, behandeling. Gewoon de dagelijkse wellevendheid zoals antwoord krijgen als je wat vraagt, rekening houden met je behoeften, mogelijkheden en beperkingen. Gewoon de dagelijkse wellevendheid, die wij zelf ook verwachten in onze sociale, normaal-menselijke bezigheden. Uitermate radicale ideeën, toch wel, ben ik bang.
Kinderen, zelfs pasgeboren kinderen, zijn net gewone mensen, met gewone mensenwensen. Ze verdienen te worden behandeld zoals de volwassenen die voor hen zorgen zelf ook willen worden behandeld: met respect voor hun menszijn, voor hun individualiteit en de ontwikkelingsfase waarin zij zich bevinden. Wanneer we het hebben over zuigelingen en peuters, dan houdt dat onder andere in dat er begrip moet zijn voor hun speciale behoefte aan nabijheid en veelvuldige voedingen. Kinderen proberen te trainen tot ander gedrag (alleen zijn, grote ver uiteen liggende voedingen, lange perioden van slaap) betekent dat met hun behoeften geen rekening wordt gehouden. Een kind negeren als zij communiceert (door lichaamstaal, mimiek, geluidjes en uiteindelijk huilen) is hetzelfde als een volwassene die een gesprek probeert aan te gaan te negeren.
Radicale ideeën, inderdaad, zeker als je de afzet wat in onze cultuur gebruikelijk is. Net zo radicaal als het spreekwoord: ‘’wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook een ander niet’’ of als ‘’wie goed doet, goed ontmoet’’. Sommige spreuken die over het internet de ronde doen stellen: ‘’Bedenk goed hoe jij je kind nu behandeld, want jouw kind zal later degene zijn die jouw bejaardenzorg regelt.’’ Of: ”Wees de mens die jij wilt dat jouw kind zal zijn”. Wil je een meevoelend, sociaal mens, wees dan zelf meevoelend en sociaal. Zo simpel ligt dat. Niet eens zo heel radicaal eigenlijk.
Verder lezen
Ace Aware Nederland van harte aanbevolen!
[…] Radicaal […]
[…] Radicaal […]