Extra extraatjes

Niets voor niets  en voor niets gaat de zon op. Maar soms krijg je wel eens ongevraagde extra extraatjes. Zo hebben sommige vrouwen meer dan twee borsten, of tepels, of setjes klierweefsel. Soms ook nog eens op onverwachte plaatsen, zoals de oksels of de dijen. De natuur staat voor niks  en in sommige exemplaren bouwt die natuur wat extra reserve in. Vandaag dus over meer dan waarom je vroeg.
Deze prachtige mamahond (zo te zien heeft ze haar pups via een keizersnede gehad) ligt er relaxed bij (helemaal in to Biological Nurturing) terwijl haar pups aan het drinken zijn, netjes in twee rijtjes. Dat past precies zo aan die nette rijtjes spenen. Die twee rijen liggen ter weerszijden van haar middenlijn, ongeveer tussen de voor- en de achterpoten. De lijnen heten de melklijsten (titelafbeelding) en ze lopen vanaf de binnenkant van het bovenste deel van de voorste ledematen tot de binnenkant van het bovenste deel van de achterste ledematen. Dat is in principe zo bij elk zoogdier. Ook bij mensen. Bij ons lopen de melklijsten van net voorbij de oksel binnenin de bovenarm, via de oksel langs de plaats van de normale borsten iets schuin naar het midden tot ze ter weerszijde van de navel passeren en via de liezen uitkomen in de binnenkant van de dijen. Die beide lijnen bieden over de hele lengte potentie voor het plaatsen van melkklierweefsels.
Per zoogdiersoort is in de  blauwdruk vastgelegd waar op de melklijsten de melkklieren met hun kanalenstelsel en uitgangen komen en hoeveel paren er zullen zijn. Bij sommige soorten worden bijna de hele melklijsten gebruikt en staan er meerdere paren spenen op de buik en borstkas. Meestal is het aantal borstjes iets meer dan het gemiddelde aantal jongen in een worp. De paren aan de uiteinden zijn vaak wat minder ontwikkeld dan die in het midden. Bij sommige soorten zitten er 1 of twee paren aan de uiteinden tussen de achterpoten Die noemen we dan uiers (en die zijn handig om gemolken te worden) en bij andere soorten enkel een paar tussen de voorpoten, zoals bij de mens, maar ook bij andere primaten, olifanten en beren.  Twee is voor onze soort precies genoeg, want onze gemiddelde worp is één, met soms twee tegelijk. De grotere meerlingen zijn zeldzamer en daar moet dan wat worden geïmproviseerd.

Maar, wat er ook in die menselijke blauwdruk staat, die melklijsten met al die mogelijkheden liggen er ook. Soms is de aanleg wat uitbundiger van aard en komen er ook borsten of delen daarvan op andere plaatsen op die melklijsten. Ook andere onderdelen worden wel eens buiten de blauwdruk om uit vroegere bouwplannen opgediept, zoals zwemvliesjes tussen tenen of vingers of een staartje. En dus zijn er vrouwen met extra tepels in de oksels of naast de navel of net onder de liezen. Of met extra klierclusters in de bovenarm of oksel. Of met compleet functionerende borsten in de oksel of op de dij. Dat zou heel handig kunnen zijn als je een drieling hebt, maar over het algemeen is het lastig. Extra tepels heten polithelie en extra borsten polymastie.

Soms zit een extra tepel pal naast de gewone tepel. Dat zou verder niet in de weg zitten als het er niet voor zorgde dat de baby wel een heel erg grote hap moet maken om die dubbele tepel in de mond te krijgen. Op andere plaatsen worden extra tepels vaak niet eens opgemerkt. Of, beter gezegd, wel opgemerkt, maar niet als tepel herkend. Ze zien er uit als een wat vreemde moedervlek, wrat of zoiets. De extra borsten (met of zonder uitgangen, c.q. tepels) kunnen voor heel wat meer last zorgen. Nadat er een kind is geboren en het hormonen circus klaar is voor het maken en laten stromen van melk, doen die extra borsten namelijk ijverig mee. Als er een uitgang is, zal de melk waarschijnlijk gaan lekken en kan de gemaakte melk er in elk geval uitstromen of uit gehaald worden. Met een beetje beleid kan de productie in die extra borst worden stilgelegd en dan is de last snel over. Na de eerste dagen is de productie immers afhankelijk van de vraag. Maar borsten zonder uitgangen zijn een stuk lastiger. De gemaakte melk kan er niet uit. Het duurt een paar dagen voor de melk niet meer automatisch gemaakt wordt onder invloed van de hormonen en dus zal er zich een hoeveelheid melk in die extra borst gaan ophopen. Dit geeft verschijnselen van stuwing, verstopping en zelfs borstontsteking.

Niet bestaande extra extraatjes

Naast al die extra borsten en tepels zijn er ook extraatjes waar wel vraag naar is maar die er niet zijn. Nu, ja, vraag naar is, nee dat niet echt. Meer dat de producenten van vervangingsmiddelen voor borsten en tepels ervan uitgaan dat die extraatjes nodig zijn. Spenen zijn er namelijk in verschillende uitvoeringen met meer of minder of grotere en kleinere gaten. Moeders die om welke reden dan ook hun eigen melk met een fles aan hun kind (laten) geven vragen vaak welke maat speen, met welke maat of aantal gaatjes ze moeten gebruiken en wanneer ze over moeten naar een grotere.

Het antwoord is eigenlijk simpel. Je zoekt een vervanging voor je borst en tepels en dus ligt het voor de hand dat je kiest voor iets dat daar zo veel mogelijk op lijkt. Je kiest dus een speen-fles combinatie waaruit de melk uit zichzelf nauwelijks stroomt, maar door de activiteit van het kind eruit gehaald moet worden. En wanneer je overgaat op grotere gaatjes of meer gaatjes? Wel dat is duidelijk: op het moment dat dat met je tepels ook gebeurt.

O, silly me. Dat gebeurt niet met je tepels. Dus hoeft het ook niet met de spenen.