Ik begin dit keer eens met een Facebook berichtje van mezelf (van alweer een paar jaar geleden): ”Dat je dus, net op het moment dat je een hap neemt uit een spelteierkoek met Turkse yoghurt (met de dikte van hangop) en delicatesse aardbeienjam, gebeld wordt door een specialist gezonde voeding. Dussss ...” Ik kreeg er gelijk een stapel likes op, dus kennelijk is het iets dat vaker voorkomt. Ik merk het zelf ook de andere kant op. Moeders kunnen zich opgelaten voelen als ze het gevoel hebben dat ik ze betrap op iets ongeoorloofds.
Ook Jantje werd betrapt toen hij die pruimen, o als eieren zo groot, wilde plukken, ofschoon zijn vader het hem verbood. Op een boom zo volgeladen mist men enkele pruimen niet, zo dacht hij. En juist dan komt zijn vader langs. Op heterdaad betrapt. Maar nee, Jantje is braaf, plukt niet en zijn vader, die hem stiekem observeerde ”had hem nu lief” en plukt voor hem een hoed vol pruimen. We zien het belerende vingertje van Van Alphen: weest braaf en je zult worden liefgehad. Ja, ja, zo ver voor onvoorwaardelijke liefde.
De angst om betrapt te worden is een vaak toch wel krachtige externe motivatie om dingen niet te doen, maar als de pakkans laag is, blijkt dat intrinsieke motivatie het wel te doen sterker is. Of dat een gebrek aan intrinsieke motivatie onvoldoende dwang zet achter het juiste willen doen. Of dat eerder ingevoerde informatie dermate diep is ingesleten dat die door nieuwere, betere informatie, heen dringt en voor geweten gaat spelen. Die Turkse yoghurt zit boordevol met goede, dierlijke vetten zegt de nieuwe informatie. Al dat melkvet is de pest voor de gezondheid van hart en bloedvaten (en laat hart- en bloedvaten nu net mijn zwakke gezondheidspunt zijn) zegt de oude, diep ingewreven, cultureel gehersenspoelde informatie.
En volgens Sonja Bakker is een eierkoek best een verantwoord tussendoortje.
Dus.
Moeders hebben ook voortdurend te maken met dit soort verwarrende sets met informatie. De oude, maatschappelijk aanvaarde en moeder-vriendelijke informatie (het moet wel leuk blijven, je moet je kind leren zelfstandig te zijn, huilen mag best hoor, kunstvoeding is echt geen vergif, …) en de nieuwe, kindvriendelijke (moeder-en-kind nabijheid zijn belangrijk, je kind heeft jóú nodig dag en nacht, borstvoeding op verzoek tot je een ons weegt, …). En daarom komen er nu en dan allerlei excuses mijn kant op als ik een moeder, voor haar gevoel, ”betrap” met een fopspeen of een flesje.
Maar weet je, eigenlijk ben ik niet zo als Jantje’s vader en houd ik over het algemeen onvoorwaardelijk van alle moeders. Je hoeft je niet slecht te voelen, ook niet als ik je iets zie doen wat niet overeen komt met mijn aanbevelingen. Jij bent jij en je bent een goede moeder, zolang je maar van je kind houdt zoals zij van jou houdt. Want voor je kind ben jij de zon, de maan en de sterren, wat je ook doet. Informeer je, denk zelf na en doe wat je kind je vertelt dat nodig is en wat je hart je ingeeft. Dan zal ik ook proberen zonder instant schuldgevoel wat lekkers te eten als ik daar behoefte aan heb. Beloofd.