Geplaatst op 1 reactie

Veilige voeding: moeder en poeder

veilige voeding

Veilige voeding is een belangrijk punt in de Universele rechten van het kind. Dat begint met veilige voeding voor pasgeborenen, baby’s en peuters.

veilige voeding
Branded baby

De beschikbaarheid van veilig en nutritioneel adequaat voedsel en zorg die een zo goed mogelijke gezondheid opleveren, horen bij de Universele Rechten van het Kind (officiële volledige tekst of hier per paragraaf). Voedselveiligheid is daarvan een belangrijk onderdeel en het eerste artikel onderaan dit blog stelt duidelijk dat dat alleen te bereiken is wanneer er hoge borstvoedingscijfers zijn (voor initiatie binnen een uur, een half jaar uitsluitend borstvoeding en borstvoeding naast geschikte en veilige andere voeding tot of tot na de tweede verjaardag). Verbetering van deze cijfers wereldwijd kan 800.000 overlijdens onder de vijf jaar voorkomen. Dit geldt niet alleen voor minder ontwikkelde landen, ook in westerse samenlevingen met goede levensomstandigheden en voldoende toegang tot substituten overlijden kinderen als gevolg van het niet krijgen van (voldoende) borstvoeding. Het promoten, beschermen en ondersteunen van borstvoeding is dus letterlijk van levensbelang voor kinderen, maar er is ook veel winst te halen in het verhogen van de veiligheid van alternatieven voor hen waarbij het zelf voeden niet of onvoldoende lukt.

veilige voeding
Schilderij: Madame Lebasque en haar kinderen,1905

De volgorde die de meeste zekerheid biedt voor gezondheid en veiligheid is ten eerste moeders eigen melk direct aan de borst, ten tweede moeders eigen melk gekolfd en op andere manier gegeven, ten derde de melk van een (gezonde) andere menselijke moeder, direct aan de borst of gekolfd en tot slot als vierde kunstmatige moedermelk vervangers. De zorgen over voedselveiligheid beginnen op het moment dat een kind de melk niet direct aan de borst kan drinken. Zodra de melk de borst verlaat en niet direct in een baby terecht komt kan er van alles mis gaan. Er kan besmetting optreden, de verschillen in temperatuur bij bewaren en opwarmen, de materialen waarin het wordt bewaard, de tijd dat het wordt bewaard en bij welke temperatuur, het overgieten van het ene in het andere vat, kommetje of bakje, het verandert allemaal iets aan de samenstelling en aan de bacteriologische status. Dat geldt al voor melk van de eigen moeder, maar meer nog voor de melk van een andere moeder.

Melk van een andere moeder heeft ook een andere samenstelling, vooral wat betreft beschermende stoffen, maar er kunnen ook verontreinigingen inzitten in de vorm van allergenen, restanten van medicijnen, milieuvervuilende stoffen en genotmiddelen. Onbekende en niet-gecontroleerde donoren kunnen onhygiënisch werken, verkeerd eten en drinken of zelfs met opzet andere stoffen door hun melk mengen. Bij het voeden met gekolfde melk kan er ook weer van alles fout gaan op punt van het bewaren van de beste voedingswaarde of het besmetten met ziekmakers. Het is dus van zeer groot belang dat er duidelijke en wetenschappelijk gebaseerde richtlijnen komen voor het afkolven van, omgaan me en voeden met afgekolfde melk (van de eigen of een andere moeder). Daar is nog veel onderzoek voor nodig, met name over de invloed van verschillende manieren van winnen, bewaren en gebruiken op de nutritionele en bacteriologische status van humane melk.

Veilige voeding uit andere bronnen

Dan de veiligheid van de opties die niet onder menselijke melk vallen, maar onder vervangingsmiddelen daarvoor. Kunstmatige zuigelingenvoeding is een op het eerste gezicht enigszins op moedermelk gelijkend product op basis van dierlijke melk of plantaardige eiwitten, waaruit delen zijn verwijderd en andere toegevoegd tot een samenstelling is bereikt die naar men aanneemt nutritioneel adequaat is als vervanging voor humane melk. Op basis van onderzoek en haalbaarheid zijn tabellen opgesteld door overheden die aangeven hoeveel de minimale en maximale hoeveelheid is van een aantal nutriënten in vervangingsmiddelen voor moedermelk. Indien in de juiste hoeveelheden toegediend zullen kinderen hierop over het algemeen voldoende groeien, met een risico van te hard groeien en het leggen van een basis voor overgewicht later. Dat risico is deels te wijten aan de manier waarop met deze voedingen wordt gevoed, maar voor een flink deel ook door het gebruik van niet soorteigen eiwitten en vetten. Kunstvoeding in poedervorm is inherent onveilig op bacteriologisch vlak. Het productieproces is zodanig dat het onmogelijk is om een steriel product te maken en er zitten per definitie bacteriologische verontreinigingen in elk pak poedervormige kunstvoeding. Kant en klare, vloeibare, voeding is wel steriel en bevat dus geen pathogenen, maar er kunnen altijd ongewenste deeltjes inzitten, zoals stukjes metaal of kunststof en soms (delen van) insecten, die overigens ook in melkpoeder kunnen voorkomen. In sommige landen wordt melkpoeder aangelengd met stoffen die het doen lijken dat er meer eiwitten inzitten (melanine), maar die uiterst gevaarlijk zijn voor zuigelingen. Op die punten valt nog veel te verbeteren aan de veiligheid van het voedsel voor zuigelingen en jonge kinderen.

Veilige voeding klaarmaken

Richtlijnen voor het veilig klaarmaken van kunstvoeding
Richtlijnen voor het veilig klaarmaken van kunstvoeding

Dan zijn er ook nog dingen die de ouders zelf kunnen doen om de risico’s van kunstmatige vervangingsmiddelen voor moedermelk zo klein mogelijk te houden. Werk altijd uitermate hygiënisch. De hoeveelheid bacteriën die in een gemiddeld pak melkpoeder zitten zijn maar klein, maar indien niet goed hygiënisch wordt gewerkt kunnen die bacteriën zich makkelijk en snel vermeerderen tot gevaarlijke hoeveelheden. Bron: Veilig Kunstvoeding klaarmaken

Was altijd de handen grondig voor het werken met het melkpoeder of met de materialen, waarmee het wordt aangemaakt of gegeven, worden gebruikt. Spoel alle gebruikte materialen en de flessen en spenen na het voeden om met koud water, was ze af in zo heet mogelijk sop en spoel heet na. Laat omgekeerd op een schone theedoek en afgedekt met een schone theedoek uitlekken. Een keer per etmaal uitkoken of op een hete wasgang in de vaatwasser mee laten draaien (eerst koud afspoelen om de eiwit- en vetdeeltjes weg te spoelen). Vanwege de mogelijke aanwezigheid van ongewenste deeltjes van biologische of andere oorsprong (kevertjes en insecten, glas, metaal, kunststof deeltjes, …) kan het een overweging zijn om de inhoud van een pak melkpoeder eerst te zeven. Zorg voor een uiterst schone voorraadpot met deksel, leg daar een goed schoongemaakte fijne zeef op en schud de inhoud van het pak erdoor. Doe het oorspronkelijke maatschepje er bij en bewaar het poeder in die pot. Houd de gebruiksaanwijzing op het pak bij de hand om de juiste verhoudingen water en poeder te gebruiken (te veel poeder kan tot nierproblemen leiden en overvoeding, te weinig poeder kan leiden tot ondervoeding). Maak nooit meer klaar dan wat binnen een uur zal worden opgemaakt. Laat het te gebruiken water even goed doorkoken en gebruik het zo heet mogelijk. Water boven 70 graden kan klontvorming veroorzaken, maar het is wel veiliger wat betreft de vermenigvuldiging van eventueel aanwezige bacteriën. Meet het poeder en het water zorgvuldig af en meng het zeer goed. Laat afkoelen tot lichaamstemperatuur en geef direct. Voor kwetsbare kinderen (prematuur, ziek, in de eerste 6 weken) wordt het gebruik van steriele kant-en-klaar voeding geadviseerd. Maak deze pas open en warm op vlak voor de voeding. Warm in geen geval meer op dan wat binnen een uur zal worden gebruikt.

Het International Breastfeeding Journal (een open access, peer reviewed wetenschappelijk online tijdschrift) heeft een serie artikelen over voedselveiligheid voor zuigelingen en jonge kinderen, met diverse ingangspunten, waaronder een economische. Hieronder de links naar enkele van die artikelen met bij elk een uittreksel van de resultaten of conclusies of een enkele treffende quote.

International Breastfeeding Journal | Full text | Food security for infants and young children: an opportunity for breastfeeding policy? Samenvatting: Food security for infants and young children is not possible without high rates of breastfeeding. Existing international and national instruments to protect, promote and support breastfeeding have not been implemented on a wide scale globally. These instruments need review to take into account the emerging trade environment that includes use of the internet, breast milk markets and globalised supply chains for breast milk substitutes. New approaches are required to handle the long-standing policy conflicts that surround infant and young child feeding. Placing breastfeeding in a food security framework may achieve the political attention and policy co-ordination required to accelerate breastfeeding rates in a range of economies. ”

Voedselveiligheid voor zuigelingen en jonge kinderen is niet mogelijk zonder hoge borstvoedingscijfers. […] Door borstvoeding binnen een voedsel veiligheidsframe te plaatsen kan de aandacht van de politiek worden getrokken en kan de coördinatie van de richtlijnen worden bereikt die nodig is om de borstvoedingscijfers in allerlei economieën snel te verbeteren.”

International Breastfeeding Journal | Full text | Global infant formula: monitoring and regulating the impacts to protect human health. ”Food used to be produced mainly to provide the sustenance needed for the local community, but the producers’ dominant motivation has become the production of their own wealth.”

Kent: Voedsel werd van oudsher voornamelijk geproduceerd om te voldoen aan de behoefte aan voedsel in de plaatselijke gemeenschap, maar de dominante motivatie van de producenten is nu de productie van hun eigen rijkdom.”

International Breastfeeding Journal | Abstract | Investing in breastfeeding ¿ the world breastfeeding costing initiative. Resultaten: The WBCi takes a programmatic approach to scaling up interventions, including policy and planning, health and nutrition care systems, community services and mother support, media promotion, maternity protection, WHO International Code of Marketing of Breastmilk Substitutes implementation, monitoring and research, for optimal breastfeeding practices. The financial cost of a program to implement the Global Strategy in 214 countries is estimated at US $17.5 billion ($130 per live birth). The major recurring cost is maternity entitlements.

De kosten van het implementeren van de WHO/Unicef programma’s voor de promotie en bescherming van borstvoeding en voor de promotie van gezonde en veilige voeding voor zuigelingen en jonge kinderen werden berekend op wereldwijd $130 per levend geboren kind ofwel $17,5 miljard in 214 landen.

1 gedachte over “Veilige voeding: moeder en poeder

  1. […] met de tag kunstvoeding Meer blogs met de tag veiligheid In de laatste lijst is met name dit ”Veilige voeding: moeder en poeder” van belang in de context van dit […]

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.