Geplaatst op 1 reactie

Tik

Het is een beetje een tik van mij om alles te willen lezen wat over kinderen en opvoeding gaat. Het ligt mij na aan het hart, ook nu ik zelf geen moeder van kleine kinderen meer ben. Kinderen roepen bij mij instant beschermende gevoelens op. Mijn trouwe lezers zullen weten dat ik graag lees en films kijk en dat het mij niet snel vreemd of fantasy-eng genoeg is. Maar bij kinderen trek ik de lijn, daar tik ik af. Enge dingen met kinderen maken mij naar; ze draaien mijn maag om en laten mijn rikketik op hol slaan.

lijfstraf2De afgelopen tijd was er een boel engs over kinderen te lezen, onder andere een opiniestuk* in een artsen tijdschrift over de ”pedagogische tik” en dat daaraan toch niet te zwaar getild moet worden. De term pedagogische tik is een eufemisme voor slaan. Het gaat bij een pedagogische tik om een doelbewuste en  weloverwogen gevoelige aanraking van een kind ter correctie van ongewenst gedrag of voor het onderstrepen van ge- en verboden. Het is in die zin een lijfstraf. Lijfstraffen werden in Nederland officieel in 1854 afgeschaft (geseling pas in 1870). Pas in 2007, 137 jaar na de afschaffing van geseling als laatste lijfstraf voor volwassenen, is eindelijk ook officieel het lijfelijk straffen van kinderen, inclusief de pedagogische tik, verboden.

83f4447c-ba45-4861-ac6f-e6c86c2cda28_corrigerendetik300En nu dat dus eindelijk wettelijk geregeld is, dit stuk van kinderartsen, een voormalig vertrouwensarts zelfs. Daar val ik dus even stil van. ”Al draagt een aap een gouden ring, het is en blijft een lelijk ding‘ was een geliefd spreekwoord van mijn Grootmoe. Al geef je het een mooie naam, slaan blijft slaan. Het feit dat de pedagogische tik niet in woede, maar weloverdacht en in kalmte wordt toegediend, maakt het eigenlijk nog erger. Als je nog niet boos genoeg bent om uit woede te slaan, maar weloverwogen, ben je ook nog in staat een andere oplossing te kiezen en uit te voeren. Op een weloverwogen tik kan geen ”het spijt me” meer volgen, want het spijt je niet. Een kind leert hier van dat hij niet goed genoeg was voor een liefdevolle benadering, dat hij niet goed genoeg is, dat ouderlijke liefde gekocht moet worden met goed gedrag. Van een tik in woede, waarvoor de ouder zich kan verontschuldigen, ligt de schuld bij de volwassene; bij de weloverwogen tik, die niet verontschuldigd kan worden, bij het kind. Dat veroorzaakt psychisch-emotionele pijn.

hit meDaarnaast leert een kind dat lichamelijk geweld een legitieme methode is voor een dominante persoon om zijn wil op te leggen aan een ondergeschikt mens. Als wij geweld (ik noem het perse niet ”zinloos geweld” want ik vind in principe elk geweld zinloos) de wereld uit willen krijgen (” – and World peace, of course”, ~Miss Congeniality) zullen we moeten beginnen met kinderen op te laten groeien tot mensen voor wie geweld geen optie is. Het is mij ook niet helemaal gelukt, maar als elke generatie ouders opnieuw zijn best doet geweld zo veel mogelijk uit de opvoeding te weren komen we er ooit wel.

20130122-223702Als een volwassene een andere volwassene slaat noemen we het aanranding of mishandeling, als een kind een ander kind slaat is hij agressief en als een kind een volwassene slaat ontbreken ons van ontzetting de woorden. Als een volwassene een kind slaat heet het opvoeden. Ja. Right. Zelfs bij het africhten van dieren is het tegenwoordig not done om lijfstraffen te gebruiken, je krijgt er zo de dierenbescherming voor op je dak. De artsen van dit artikel stellen dus eigenlijk dat de basisregels die we voor het africhten van dieren gebruiken niet hoeven toe te passen kinderen. En dan vragen we ons af hoe het toch komt dat onze maatschappij zoveel ontspoorde jongeren telt. Jongeren die voor niets en niemand respect hebben. Vooral en met name niet voor zichzelf. Want respect voor jezelf is ongeveer het eerste dat er wordt uitgeslagen.

Geweld (en ook de pedagogische tik is een vorm van geweld) stopt niet na het geven van de klap. Dat werkt door in de persoonlijkheidsontwikkeling en zelfs in de manier waarop het kind van nu later zelf ouder is. Ouders die hun kinderen slaan, slaan ook, indirect, hun kleinkinderen. Waarschijnlijk zijn zij ook kinderen die geslagen werden, want dit gaat over van generatie op generatie. Tot iemand de draad verbreekt.

[*) Pedagogische tik niet per se slecht. Opiniestuk door dr. Rob Bakker, kinderarts niet-praktiserend, voorheen vertrouwensarts en dr. Anneke Bulk-Bunschoten, arts M&G niet-praktiserend. Onder andere in Arts in spe, juni 2014

1 gedachte over “Tik

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.