Ontbijten

Het ontbijt. Man-man, wat een gedoe. Hoe moeilijk kun je het maken. Over ontbijten: school-ontbijt, gezond ontbijt, verantwoord ontbijt.

Eerder verschenen in 2014 naar aanleiding van het alom bekritiseerde schoolontbijt

Afgelopen week was er weer Het Schoolontbijt. Man-man, wat een gedoe. Kritiek van verschillende kanten, ook nadat de editie van dit jaar door de acties van Foodwatch Nationaal Schoolontbijt aangepast na kritiek foodwatch – foodwatch enigszins was verbeterd: Schoolontbijt (oersterk.nu, niet meer beschikbaar) en Het schoolontbijt 2014: van mij mag je wel pindakaas eten! (Liesbeth Oerlemans – artikel niet meer beschikbaar). En deze vind ik misschien nog wel het meest zinnig: Lekker ontbijt met échte hagelslag – Koken met Karin – Koken met Karin. We bakkeleien met zijn allen over gezond en ongezond, dit moet en dat mag niet, maar we hebben het nooit over plezier in eten en smaak. Zolang de wet wordt voorgeschreven door de fabrikanten en verkopers van voedselgelijkende substanties en instituten als het Voedingscentrum zal er waarschijnlijk nooit iets van terecht komen. Zouden scholen als instituten voor educatie en kennisoverdracht niet veel beter in staat zijn om het thema voeding zelf in de hand te nemen. Zonder invloed van de industrie, gewoon op basis van echte wetenschap en gezond verstand? Want laten we wel wezen, zo vreselijk gezond is dit verbeterde model nog steeds niet en over lekker zullen we het helemaal maar niet meer hebben. En dan laten we het als de scholen het zelf oppakken ook niet bij dat ene toch wat lullige momentje in het jaar, maar gaat er gewoon projectmatig gewerkt worden over voeding. Inpasbaar in vrijwel elk vak dat op een basisschool wordt gegeven: taal, rekenen, biologie, natuurkunde, geschiedenis, aardrijkskunde, noem maar op.

En om het nog even borstvoeding gerelateerd te maken: kinderen die in het eerste halve levensjaar volop en op verzoek borstvoeding kregen en die daarna naast borstvoeding goed ander voedsel kregen, dat zij zelf mochten eten, blijken veel gemakkelijker eters te zijn, die voor bijna niets het nuffige neusje ophalen en waarschijnlijk ook graag goed en lekker ontbijten.

”Het Nationaal Schoolontbijt 2014 bestaat per groep van 25 leerlingen uit: Brood en broodjes: 18 krentenbollen, 18 tarwe- of volkorenbolletjes, 2 gesneden volkorenbroden of volkoren-meergranenbroden, 1 pot Frutesse Maestrichter Fruitstroop, 4 kuipjes ERU Kids smeerkaas, 1 pakje Consenza glutenvrije crackers, 1 pot halvajam (aardbeien, abrikoos of viervruchten)*, 1 kuipje halvarine**, 5 literpakken halfvolle melk**, 1 pakje 30+ kaas**, fruit**”

Ik word er niet blij van, van dit ontbijt. Smeerkaas (is er een meer bewerkte vorm van zuivel?), halvajam (wat een armoe), halvarine (moeten we het daar werkelijk nog over hebben?). Gezond ontbijten? Wat is nu een gezond ontbijt? Bij het beste ontbijt staat dit op tafel: (Bron: Schoolontbijt.nl)

schoolontbijt.nl	commentaar
Brood Eet vooral een ontbijt met veel vezels. Die zitten in graanproducten en in fruit. Vooral in volkorenbrood. Op de verpakking kun je zien of brood volkorenbrood is.	Waarom het ontbijt beperken tot brood en aanverwanten? Veel granen is niet per definitie gezond.
Halvarine Als je wat op je brood smeert, gebruik dan halvarine. Dat is minder vet dan margarine of roomboter.	Halvarine is een uitermate bewerkt product met een op zijn minst bedenkelijke voedingswaarde. Jonge kinderen hebben vetten nodig en krijgen die het liefst in een toestand die zo dicht mogelijk bij de oorsprong ervan staat. Vet is niet de vijand.
Hartig beleg Eet je vlees en kaas op je brood, kies dan voor mager. Gebraden kipfilet of beenham bijvoorbeeld. En 20+ of 30+ kaas of hüttenkäse.	Niks mis met vlees, als je geen vegetariër bent, maar kies dan voor een zo min mogelijk bewerkt product in een zo natuurlijk mogelijke staat, inclusief het natuurlijke vet
Zoet beleg Liever ook iets zoets? Kies dan voor halvajam, appelstroop of honing in plaats van chocopasta of hagelslag. Veel gezonder!	Halva, light en dergelijke producten zijn sterk bewerkt en bevatten toevoegingen die niet onverdacht veilig zijn en evenmin iets toevoegen aan de voedingswaarde ervan. Een goede choco- of notenpasta is gezond, biedt veel goede voedingsstoffen en is lekker.
Zuivel Als je melk drinkt, drink dan magere of halfvolle melk. Of karnemelk. Eet je ook yoghurt of kwark, neem dan de magere.	Weer hetzelfde verhaal: vet is niet de vijand. Als je zuivel gebruikt neem dan de volle producten zonder toevoegingen.
Fruit en groente Kom je niet aan 2 stuks fruit per dag? Neem er dan alvast 1 bij je ontbijt. Een banaan of appel bijvoorbeeld, los of op brood. Een glas vers sinaasappelsap kan natuurlijk ook. Met tomaat of komkommer erbij maak je helemaal een frisse start.	Fruit en groenten zouden vooraan moeten staan, niet achteraan als noodgreep om aan je dagquotum te komen.

Voor het ontwikkelen van een gezonde ontbijtgewoonte begin je als ouders zelf met goed ontbijten. Voor je kind houd je je vanaf een maand of zes bijvoorbeeld aan de richtlijnen van de Kleintjes methode. Het meest zinnige advies voor een gezond ontbijt is dat er in elke hoofdmaaltijd iets van elke hoofdgroep (de macronutriënten vetten, eiwitten en koolhydraten) zit, dat het herkenbaar en lekker is. Bij een beginnende eter is de eerste voorwaarde nog niet heel belangrijk, want dat zit volop in de moedermelk die voorlopig nog de hoofdmoot van zijn dagelijks menu is.

 

De video van de titelfoto:

Kids Try S1 • E1: American Kids Try Breakfasts From Around the World | Ep 1