Om zeep helpen

De titel is niet erg fraai, ik geef het toe. Het onderwerp is dat ook niet. Het gaat om borstvoeding die door zorgverleners vakkundig >om zeep wordt geholpen. Ja, dat staat er echt. En nee, ik overdrijf het niet. En inderdaad, er zijn ook goede zorgverleners die vakkundig de borstvoeding op de rails zetten. Hen bewijs ik eer door zwierig mijn hoed af te nemen, een diepe buiging voor ze te maken

en ze met (Jensen Ackles als) Dean Winchester  (Supernatural) te vertellen: Your’re awesome!

Want dat is een hele prestatie. Vooral als je weet hoe bedroevend weinig de standaard zorgverlener over borstvoeding leert tijdens de opleiding. Het ontbreekt in zorgopleidingen, van hoog tot laag, aan degelijke theoretische basiskennis. In een eerder blog schreef ik: ”De obsessie van de huidige gemiddelde reguliere arts met evidence based leidt ertoe dat er een ontstellend gebrek aan theoretische basiskennis is over een aantal onderwerpen.” Die degelijke theoretische kennisbasis is absoluut onontbeerlijk bij de begeleiding bij borstvoeding (en bij een heleboel andere dingen, maar ik beperk mij tot mijn eigen onderwerp).
Ik ga ervan uit dat elke zorgverlener zijn/haar stinkende best doet om de hem/haar toevertrouwde patiënten en cliënten zo goed mogelijk te helpen, geen kwaad te doen en hun gezondheid te verbeteren, herstellen en in stand houden. Dat het geen onwil is als ze en passant de borstvoeding grondig en vakkundig om zeep helpen. Dat het eerder onwetendheid en onbenul is. Zij zijn, zoals dat in vaktermen netter wordt benoemd, onbewust onbekwaam ( uit: de leerfasen van Maslow). Zij weten iets niet en zijn zich er niet van bewust dat ze dit niet weten. Ze weten niet dat er wat te weten valt en dus ook niet wat er dan te weten valt. Ze zijn daarom ook niet leergierig, er is geen leerbehoefte. Zij zien niet alleen niet d/wat zij niet weten, zij zien ook niet het kwaad dat ze ermee aanrichten. Ze zouden dus wel leerbehoefte moeten hebben.
De eerste stap is dus te zorgen dat zij zich bewust worden van hun onbekwaamheid en daarmee een leerbehoefte kweken. Dit kan met enige weerstand gepaard gaan. Want onwetendheid is wel comfortabel. Bewustwording van eigen tekortschieten kan zeer oncomfortabel zijn, confronterend, een motie van wantrouwen aan zichzelf. Maar als zij zich willen houden aan de doelen die zij zich beroepsmatig hebben gesteld (zoals hierboven omschreven over geen kwaad doen en de gezondheid en welzijn bevorderen en zo) zullen zij zich bewust moeten worden van hun onwetendheid, onbekwaamheid. Het stadium ”bewust onbekwaam” is waar de leerbehoefte ontstaat. Het voldoen aan die behoefte is de weg naar het stadium bewust bekwaam: iets leren en weten dat je meer weet, meer bekwaam bent. Een stadium dat al veel comfortabeler is dan bewust onbekwaam, maar wat wel nog erg veel aandacht vergt. Oefening, bewuste oefening, inoefenen, zoals schoolkinderen de tafels van vermenigvuldiging inoefenen tot ze die binnenstebuitenachterstevorenopzijnkop kunnen opdreunen, is de de weg naar het vierde en laatste stadium: onbewust bekwaam: je denkt er niet meer bij na, het is onderdeel van jezelf geworden, het gaat vanzelf.
De bewustwording van eigen onbekwaamheid zouden zorgverleners moeten krijgen van hun pat/cliënten. Als meer zorgverleners te horen krijgen dat hun aanpak niet deugt, dat zij hun professionele belofte niet nakomen, zou dat uiteindelijk tot bewustwording en leerbehoefte moeten leiden. Een probleem daarbij is dat de meeste moeders geen idee hebben van de onbekwaamheid van hun zorgverleners aangaande borstvoeding, braaf hun adviezen opvolgen en de schuld voor het falen van de borstvoeding bij zichzelf leggen: ”De verloskundige heeft me echt geweldig geholpen, maar ik kan nu eenmaal geen borstvoeding geven.” ”De kraamverzorgster heeft van alles geprobeerd, maar het mocht niet baten. Ik kan geen borstvoeding geven.”

of de klapper van de week: ”Nou kom ik met onze 10 maander bij de dokter. Kind heeft 2 weken diarree met braken en oorontsteking. Dokter adviseert cola. Ik gaf aan dat ik liever heb dat hij mij ondersteunt met Domperidon om de productie een boost te geven. Dokter zegt dat cola beter is dan moedermelk waar sporen van Domperidon in zouden zitten.”
I rest my case.

Lees meer over de herkomst van deze zegswijze ”om zeep helpen” of ”om zeep brengen”: om zeep brengen (herkomst en betekenis) | Genootschap Onze Taal

PS. De directe aanleiding tot dit blog was het het verhaal van een collega die als vervanger bij een moeder was geweest en met haar werkte aan vastzittende borsten en melkproductie. Ze werkte er met de moeder aan en zag goede vooruitzichten met wat extra inzet en steun. Ze kreeg berichten en telefoon van de verloskundige (op de telefoon van de moeder) ”waar ze wel dacht mee bezig te zijn met die moeder te vertellen dat haar kind elke twee en half uur gevoed moest worden”. Volkomen verbouwereerd liet collega het in eerste instantie over zich heen komen en zocht collegiale consultatie bij mij. Ze ging evengoed vol goede moed aan de gang om de moeder verder te helpen, maar kreeg even later bericht van de moeder dat ze had besloten er maar mee te stoppen. De verloskundige had dit eventjes vakkundig om zeep geholpen.