Geplaatst op 1 reactie

De maakbare mens

de maakbare mens

Mensen zijn geboren ingenieurs en technici. ze willen altijd dingen ontwerpen, bedenken maken en vooral verbeteren. Niet alleen dingen, maar ook mensen. Googelen op ”maakbare mens” geeft vooral veel hits rondom genetische manipulatie en andere manieren om ”verbeterde mensen” te maken. In een bepaalde richting van de literatuur gaat ”de maakbare mens” vooral over een heel nieuw mens knutselen uit onderdelen, zoals bijvoorbeeld dokter Frankenstein deed met zijn Monster, maar ook het maken van humanoïde robots, zoals Commander Data in Star Trek, The Next generation. De maakbaarheid van de mens wordt ook in andere contexten overwogen en mogelijk geacht. Bijvoorbeeld op het gebied van babyverzorging, -voeding en opvoeding.

Titelfoto: Boris Karloff als het monster van Frankenstein (1931)

de maakbare mensIn de opvoedkunde en psychologie is een hele stroming, die hiervan is overtuigd. In die stroming is men ervan overtuigd dat je maar het gedrag hoeft te veranderen of manipuleren om een ander (beter) mens te maken. De huidige denkers over psychologie en opvoedkunde zijn al een tijdje aan het terugkomen op deze illusie. Het opvoeden van een kind tot een volwaardig mens is niet het aan- en uitzetten van voorwaardelijke reflexen (Pavlof reflex), maar eerder het bieden van ruimte en omstandigheden die het voor het kind mogelijk maken uit zichzelf te halen wat er in zit. Meer en meer leren we dat groei en ontwikkeling van binnenuit moeten komen en niet van buitenaf kunnen worden opgelegd.

In mijn eigen werk kom ik ook vaak dat idee van de maakbare mens, in dit geval de maakbare baby of het maakbare kind, tegen. Of de maakbaarheid van lichaamsfuncties. Eerder had ik het er al over dat lactatie en borstvoeding geen exacte wetenschap zijn. Er zijn grote lijnen en een paar redelijke basis zekerheden. Maar er zijn altijd variaties en uitzonderingen. Je kunt eigenlijk noch ”altijd” noch ”nooit” stellen als het over moeders en baby’s en borstvoeding gaat. En aan de andere kant kun je er ook niet van maken wat jij wilt. Het is, met andere woorden, niet maakbaar.

Er zijn grote lijnen en basisregels, en er valt hier en daar wat te schuiven, maar in het algemeen moet je werken met wat je krijgt en roeien met de riemen die je hebt. Niet iedereen is daar blij mee. In onze samenleving gaan we ervan uit dat wat we willen hebben, kunnen krijgen zoals we het hebben willen. Of hoe anderen ons vertellen dat we het hebben willen, of zouden moeten willen hebben.

In Borstvoeding, de basis leg ik uit hoe, in grote lijnen, borstvoeding werkt, hoe de melk wordt gemaakt en welke invloeden daaraan meewerken, en hoe de melk bij de baby komt. Ik beschrijf dat op basis van de menselijke biologische blauwdruk. In De eenzame baby beschrijf ik, ook weer op basis van die menselijke biologische blauwdruk, wat een mensenbaby bij de geboorte verwacht te ervaren in het buitenbaarmoederlijk leven. Dit zijn van die grote lijnen waar een beetje mee geschoven kan worden en die een beetje opgerekt kunnen worden. Soms proberen mensen grote verschuivingen te maken en soms lijkt dat ook heel aardig te lukken. Mijn wijze oude Grootmoe zei het al: ”mensen zijn net onkruid, niet kapot te krijgen”. (Mijn wijze oude Grootmoe had veel van die levenswijsheden en ik heb haar al eerder aangehaald, bijvoorbeeld hier en hier en hier en hier en hier.) Maar dat mensen niet kapot gaan, wil niet zeggen dat het oprekken van en schuiven met de blauwdruk ze niet kan beschadigen. En het wil ook net zegen dat al dat gerek en geschuif ook effectief werkt.

Kort gezegd: de borsten zijn geen flessen die je naar believen vult met een hoeveelheid die een ander mens goed uitkomt en die kunnen worden geleegd op tijden en met hoeveelheden die die ander goed uitkomen. Een baby is geen vat dat op tijden die een ander goed uitkomen kan worden gevuld met hoeveelheden melk die die ander goed uitkomt. Het maken van melk en het overbrengen van die melk naar de baby en het verwerken van die melk in die baby zijn zeer complexe processen die elkaar beïnvloeden en die allemaal ook door factoren van buitenaf worden beïnvloed. Soms is die beïnvloeding een goed ding en soms niet.

Voor het beste functioneren van de borstvoeding en de baby kun je je maar het beste houden aan die blauwdruk en de aanpassingen klein houden. Die blauwdruk is eigenlijk vrij simpel samen te vatten: moeder en baby horen bij elkaar, moeder maakt melk op geleide van de vraag door haar kind, mensenbaby’s hebben behoefte aan vaak een beetje eten en vaak een beetje slapen, dag en nacht. Dit houdt onder andere in dat baby om de haverklap en dan nog eens de borst nodig heeft, bij zijn moeder slaapt (bij elkaar in bed of op maximaal een armlengte afstand) en dat hij als moeder op is voornamelijk zijn tijd tegen haar lijf doorbrengt (of tegen een andere menselijk lichaam als moeder even een momentje nodig heeft).

1 gedachte over “De maakbare mens

  1. […] moeten bij een perfecte voeding? Dit is een typische gedachtegang in een tijdperk waarin ‘het maakbare leven‘ als realiteit wordt gezien. Maar dat is geen realiteit natuurlijk. Realiteit is dat ziekte […]

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.